Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh cho biết, trước tình hình của dịch Covid-19 làm ảnh hưởng đến đời sống việc làm, đã có một phận người lao động (NLĐ) lựa chọn BHXH một lần để mong muốn có một khoản chi tiêu trước mắt trang trải cuộc sống.
Bên cạnh đó, một bộ phận NLĐ vẫn còn quan niệm “Trẻ cậy cha, già cậy con”, chưa nhận thức rõ ý nghĩa của việc đóng BHXH để khi hết tuổi lao động có lương hưu, tự đảm bảo an sinh khi về già.
Một người lao động đang làm thủ tục nhận BHXH một lần tại cơ quan BHXH tỉnh
Đối mặt nhiều nguy cơ
Theo Giám đốc BHXH Phạm Minh Thành, nếu nhận BHXH một lần, khi về già nếu không may bị bệnh, không có thẻ bảo hiểm y tế (BHYT), NLĐ có thể phải đối mặt với nguy cơ không chi trả nổi chi phí khám chữa bệnh chỉ sau một lần mắc bệnh và nằm viện thời gian dài… Bởi lẽ, trong toàn bộ thời gian hưởng lương hưu, NLĐ được quỹ BHXH trả kinh phí để cấp thẻ BHYT miễn phí và được hưởng các quyền lợi về khám chữa bệnh BHYT. Mặt khác, khi người hưởng lương hưu không may qua đời thì người lo mai táng được nhận một lần trợ cấp mai táng bằng 10 lần mức lương cơ sở tại thời điểm người hưởng lương hưu chết và thân nhân được hưởng trợ cấp tử tuất hằng tháng hoặc một lần.
“Theo quy định của pháp luật, tổng mức đóng bảo hiểm hưu trí là 22% mức tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH của NLĐ. Trong đó, NLĐ đóng 8% và người sử dụng lao động đóng 14%, có nghĩa tổng mức đóng vào quỹ BHXH hằng năm bằng 2,64 tháng lương. Trong khi đó, mức hưởng BHXH một lần cho mỗi năm đóng BHXH chỉ bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014 và 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi. Rõ ràng đã có sự thiệt thòi trông thấy khi lãnh BHXH một lần. Theo tính toán sơ bộ của cơ quan BHXH, việc lãnh BHXH một lần sẽ khiến NLĐ thiệt hại hơn từ 4-5 lần so với việc tiếp tục đóng bảo hiểm để hưởng lương hưu sau này” – ông Thành phân tích.
Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật Liên đoàn lao động tỉnh Đồng Nai Vũ Ngọc Hà chia sẻ, khi tư vấn cho NLĐ ở nội dung liên quan đến BHXH một lần, ông đều nhấn mạnh: “Khoản tiền đóng vào quỹ BHXH là của để dành, không mất đi mà ngược lại vẫn được cơ quan BHXH quản lý và đầu tư tăng trưởng. Người tham gia có thể bảo lưu thời gian đóng BHXH để khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc tham gia BHXH tự nguyện với sự hỗ trợ của Nhà nước thay vì rút BHXH một lần”.
Cân nhắc kỹ trước khi quyết định
Trong thời điểm này, nếu không may bị thất nghiệp, NLĐ nên đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp, trợ cấp học nghề; đăng ký nhận chế độ hỗ trợ từ gói an sinh của Chính phủ. Đợi khi những khó khăn do dịch bệnh Covid-19 gây ra qua đi, NLĐ có cơ hội trở lại thị trường lao động, tiếp tục được đóng BHXH để cộng nối thời gian tính hưởng lương hưu sau này.
Theo quy định, trong thời gian chưa tìm được việc làm mới, NLĐ thất nghiệp khi đăng ký sẽ được hưởng trợ cấp thất nghiệp bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp, tối đa không quá 5 lần mức lương cơ sở hoặc 5 lần mức lương tối thiểu vùng; được hưởng chế độ BHYT theo quy định để khám, chữa bệnh BHYT khi không may ốm đau.
Cùng với đó, được hỗ trợ học nghề (tối đa 1 triệu đồng/người/tháng); được hỗ trợ, tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí; được đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề. Đây có thể xem là “phao cứu sinh” của NLĐ trước những ảnh hưởng tiêu cực của Covid-19, giúp đảm bảo phần nào đời sống của bản thân một bộ phận NLĐ thất nghiệp và gia đình, góp phần ổn định kinh tế- xã hội của đất nước.
BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp là các chính sách an sinh xã hội rất ưu việt, nhân văn của Đảng và Nhà nước để chăm lo cuộc sống trước mắt (BHYT, ốm đau, thai sản, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp…) và lâu dài cho người dân (hưu trí, tử tuất). Do vậy, NLĐ hãy nghĩ đến cả lợi ích trước mắt và lâu dài, cân nhắc kỹ khi lựa chọn BHXH một lần để cùng Nhà nước tự đảm bảo an sinh xã hội cho bản thân, nhất là khi hết tuổi lao động.
Phong Lan-Trang Thư
BOX: Ông Lê Đình Quảng, Phó trưởng Ban Quan hệ lao động, Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam cho biết: “Một số trường hợp gặp khó khăn thực sự nên muốn nhận trợ cấp BHXH một lần nhưng cũng có trường hợp do không hiểu rõ ý nghĩa của chính sách BHXH về lâu dài nên vẫn làm hồ sơ xin nhận BHXH một lần. Việc nhận BHXH một lần đồng nghĩa với việc NLĐ rời khỏi hệ thống an sinh xã hội”.
