Việc đăng ký nhãn hiệu hàng hóa là bước đầu tiên của mục tiêu tạo được những tên tuổi, thương hiệu riêng để thị trường nhận diện. Thời gian qua, nhiều HTX, nông dân cũng dần chú trọng làm nhãn hàng hóa, xây dựng thương hiệu cho các nông sản địa phương. Tuy nhiên, việc đăng ký, xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu, bảo hộ sở hữu trí tuệ nông sản địa phương vẫn chưa xứng tầm so với yêu cầu thực tế.
Đồng Nai có nhiều loại nông sản chủ lực như: tiêu, cà phê, điều, nhiều loại cây ăn trái đặc sản…có vùng chuyên canh lớn, chất lượng tốt nhưng hầu như chưa có nhiều nhãn hàng, thương hiệu lớn được thị trường nhận biết.
Chôm chôm Long Khánh đã được cấp chỉ dẫn địa lý. Ảnh: Phan Anh
Nhãn hiệu giúp nâng tầm nông sản
Khu du lịch sinh thái Làng Bưởi Tân Triều Năm Huệ (cù lao Tân Triều, xã Tân Bình, H.Vĩnh Cửu) được Liên hiệp các hội Unesco Việt Nam công nhận tốp 10 Thương hiệu du lịch văn hóa; tốp 100 Điểm đến ấn tượng Việt Nam; đạt chứng nhận Hàng Việt Nam chất lượng cao... Để có được kết quả này, từ rất sớm, cơ sở của ông Năm Huệ không chỉ đăng ký nhãn hàng mà đầu tư bao bì bằng bình rượu gốm hình trái bưởi để đựng đặc sản rượu bưởi do cơ sở sản xuất cũng như đi đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ về nhãn hàng, kiểu dáng bao bì sản phẩm. Ông Huỳnh Đức Huệ, người gầy dựng nên thương hiệu Làng Bưởi này chia sẻ về kinh nghiệm xây dựng thương hiệu: “Từ nhiều năm trước, tôi đã đầu tư nhãn, logo riêng cho Làng bưởi Tân Triều Năm Huệ và cho in vào danh thiếp để đi đâu cũng giới thiệu đến du khách gần, xa. Nhưng điều quan trọng nhất để tiếng thơm Làng bưởi Tân Triều Năm Huệ lan xa, được khách hàng biết tiếng là nhờ sự chăm chút từ chất lượng từng sản phẩm đến dịch vụ chăm sóc khách chu đáo”.
H.Xuân Lộc là một trong những địa phương đi đầu trên địa bàn tỉnh trong việc xây dựng nhãn hiệu hàng hóa nông sản. Tính đến nay, Huyện đã hỗ trợ cho 47 cơ sở sản xuất kinh doanh đăng ký nhãn hiệu hàng hóa; 14/14 xã đảm bảo yêu cầu “mỗi xã có ít nhất 1 nhãn hiệu hàng hóa được chứng nhận”. Hỗ trợ đăng ký mã vạch cho 7 đơn vị để giúp cho cơ sở sản xuất đủ điều kiện phân phối sản phẩm tại các siêu thị, cửa hàng bách hóa tổng hợp; hướng dẫn các doanh nghiệp, HTX thực hiện truy xuất nguồn gốc bằng tem QR code. Nhờ được quan tâm đầu tư, nhiều nông sản thế mạnh của địa phương đã được thị trường nhận diện. Đặc biệt, huyện đã có 2 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP gồm: sản phẩm trứng gà của Công ty TNHH thương mại dịch vụ, sản xuất, chăn nuôi Thanh Đức (xã Xuân Phú) đạt tiêu chuẩn 4 sao và sản phẩm dưa lưới của Công ty TNHH thương mại Trang Trại Việt (xã Xuân Trường) đạt chứng nhận OCOP chuẩn 3 sao nhưng đa số các tiêu chí đều được chấm điểm cao đạt chuẩn 4 sao.
Ông Trần Quang Tính, Giám đốc Công ty TNHH thương mại Trang Trại Việt chia sẻ, các sản phẩm rau, trái trồng trong nhà màng của doanh nghiệp đều được cấp chứng nhận GlobalGAP. Doanh nghiệp cũng có cửa hàng bán sản phẩm hữu cơ tại TP.Hồ Chí Minh với khách hàng chủ yếu là người nước ngoài. Ông Trần Quang Tính chia sẻ về dự định để thương hiệu rau, quả sạch của doanh nghiệp tiếp tục vươn xa: “Thời gian tới, doanh nghiệp sẽ tập trung bổ sung thêm các yêu cầu và hoàn thiện về mặt hồ sơ để tiếp tục nâng sao OCOP cho sản phẩm. Đơn vị cũng đang nỗ lực làm việc với các đối tác từ Nhật Bản, Châu Âu về kế hoạch hợp tác đưa các mặt hàng của nông trại xuất khẩu”.
Cần sự hỗ trợ
Đồng Nai có diện tích chuối thuộc tốp đầu cả nước, trong đó có những vùng chuyên canh chuối xuất khẩu lớn nhưng vẫn chưa có nhãn hàng nào về sản phẩm này được thị trường nhận diện. Ảnh đóng chuối xuất khẩu tại H.Trảng Bom. Ảnh: Phan Anh
Đồng Nai đã triển khai chương trình khoa học - công nghệ hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến, bảo hộ sở hữu trí tuệ trong quá trình hội nhập giai đoạn 2016-2020. Mục tiêu của chương trình là đến cuối năm 2020 có khoảng 200 đơn vị, doanh nghiệp địa phương được hỗ trợ đăng ký bảo hộ, đăng ký nhãn hiệu hàng hóa, nhãn hiệu tập thể trong nước, đăng ký nhãn hiệu hàng hóa ngoài nước, kiểu dáng công nghiệp... Trong đó, hỗ trợ đăng ký nhãn hiệu hàng hóa nông sản là một trong những nội dung quan trọng.
Tuy tỉnh không thiếu các cây trồng chủ lực như: cao su, tiêu, điều, xoài, chuối, sầu riêng, chôm chôm... có diện tích lớn, nhiều vùng đặc sản trái cây nổi tiếng về chất lượng ngon. Tuy số lượng các đơn vị đăng ký tham gia chương trình khoa học - công nghệ hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh đạt yêu cầu đề ra. Nhưng việc tham gia đăng ký bảo hộ, đăng ký nhãn hiệu hàng hóa của các mặt hàng nông sản còn rất hạn chế. Đến nay, các nhãn hiệu nông sản đã được đăng ký bảo hộ tại các địa phương vẫn chỉ đếm trên đầu ngón tay như: bưởi Tân Triều, chôm chôm Long Khánh, tiêu Xuân Lộc,...
Nông sản vẫn chủ yếu bán trôi nổi ngoài thị trường cho thương lái, nông dân hầu như chưa quan tâm làm nhãn hàng, thương hiệu. Một trong những rào cản không nhỏ là quy trình, thủ tục đăng ký nhãn hiệu hàng hóa, bảo hộ sở hữu trí tuệ còn nhiều khó khăn.
Ông Đường Minh Giang, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp An Viễn (H.Trảng Bom) nhận xét, điều An Viễn có diện tích cả ngàn ha, thường được thương lái trả cao hơn 1-2 giá so với nhiều vùng sản xuất khác vì chất lượng tốt. Nhưng sản phẩm này vẫn chưa có tên gọi cũng như những đặc điểm nhận diện khác. Ông Giang bày tỏ mong muốn: “Quá trình đăng ký nhãn hiệu hàng hóa mất quá nhiều thời gian; các khâu thủ tục, giấy tờ cũng quá phức tạp khiến nông dân e ngại khi bắt tay vào làm. Ngoài ra, nông dân cũng rất cần sự hỗ trợ thiết thực trong việc kết nối các kênh tiêu thụ với mục tiêu quảng bá thương hiệu để sản phẩm được người tiêu dùng nhận diện”.
Phan Anh