(CTT-Đồng Nai) - Được thành lập năm 2004, Khu Bảo tồn thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai (Khu Bảo tồn) nằm trong hệ thống rừng đặc dụng và di sản văn hóa Việt Nam, là Di sản thiên nhiên cấp Quốc gia đặc biệt, vùng lõi Khu Dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai.
Lực lượng bảo vệ rừng tại Khu Bảo tồn.
Lực lượng bảo vệ rừng tại Khu Bảo tồn.
Khu Bảo tồn mang sứ mệnh ngưng khai thác, biến rừng trồng theo hình thức giao khoán trở thành rừng đặc dụng. Sau 20 năm thích ứng, rừng được tái sinh, Khu Bảo tồn như một “viên ngọc xanh” của người Đồng Nai và vùng Đông Nam bộ.
Nguyên Chủ tịch UBND tỉnh UBND tỉnh Võ Văn Một chia sẻ, từ nhiều năm nay, Đồng Nai luôn ưu tiên dành 30% quỹ đất cho phát triển rừng. Theo ông Nguyễn Văn Một, để có được diện tích rừng phủ kín như hiện nay là những nỗ lực mà các thế hệ lãnh đạo đã gìn giữ trong nhiều năm qua, cùng sự góp sức của các thế hệ kiểm lâm, lực lượng bảo vệ rừng cũng như các nhà khoa học. Điều này cho thấy, sự cân bằng sinh thái là điều cần thiết. Ông Nguyễn Văn Một khẳng định, vai trò của thiên nhiên trong bối cảnh công nghiệp hóa hiện đại hóa hiện nay rất quan trọng, Đồng Nai đã làm rất tốt công tác bảo tồn. Để phát triển Khu Bảo tồn, nhất là Đề án phát triển khu du lịch hồ Trị An, hiện nay Khu bảo tồn đang mời gọi đầu tư các dự án sinh thái.
Những năm qua, Khu bảo tồn đã thực hiện tốt nhiệm vụ cải tạo rừng trồng sản xuất thành rừng đặc dụng; phục hồi các loại cây bản địa; bảo tồn nguồn động vật hoang dã. Khu Bảo tồn hiện có hơn 1,5 ngàn loài thực vật, trong đó 147 loài thuộc nhóm nguy cấp, quý, hiếm và hơn 2,2 ngàn động vật, trong đó nhiều loài thuộc nhóm nguy cấp, quý, hiếm.
Theo đánh giá của các nhà khoa học, Khu bảo tồn có hệ sinh thái rừng đa dạng. Ngoài ra, Khu Bảo tồn còn là một trong số các kho tàng cây dược liệu có công dụng làm thuốc của Việt Nam với trên 1,5 ngàn loài, trong đó có 905 loài cây có công dụng làm thuốc, gần 200 loài cây dược liệu quý hiếm tại Khu bảo tồn, có 23 loài cây thuốc nằm trong Danh lục đỏ và Sách đỏ Việt Nam và nhiều loài cây thuốc có giá trị kinh tế cao như: lan một lá, ươi, thiên niên kiện, lá khôi nhung, bổ béo đen, nần nghệ…
Để bảo tồn những loài cây thuốc quý, Khu Bảo tồn đã phối hợp với các nhà khoa học, nghiên cứu thực hiện nhiều đề tài, dự án liên quan đến cây dược liệu như: đề tài Nghiên cứu bảo tồn nguồn gen cây thuốc đặc hữu, quý, hiếm của vùng Đông Nam bộ tại Khu bảo tồn; đề tài Điều tra hiện trạng nghiên cứu đặc điểm sinh học, sinh thái và xây dựng mô hình ươm tạo cây giống mật nhân; dự án Đánh giá tiềm năng và thực trạng nguồn tài nguyên dược liệu ở Khu bảo tồn…Đến nay, hàng trăm loài cây dược liệu quý hiếm đã được Khu bảo tồn phát hiện và di thực về khu vực tập trung để bảo tồn nguồn gen.
Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Cửu Nguyễn Quang Phương cho biết, huyện luôn chủ động nắm bắt tình kinh kinh doanh, hoạt động của các doanh nghiệp, người dân trên địa bàn huyện để bảo đảm an ninh trật tự địa phương, nhất là quanh khu vực hồ Trị An. Bên cạnh đó, huyện cũng chủ động xây dựng phương án duy tu, sửa chữa và làm mới hệ thống hạ tầng giao thông, các công trình công cộng do huyện quản lý, nhằm kết nối, góp phần phát triển du lịch địa phương, nhất là cơ hội để người dân có thêm việc làm, cải thiện, nâng cao đời sống kinh tế cho người dân.
Đường vào Khu Bảo tồn
Đường vào Khu Bảo tồn
Giám đốc Khu bảo tồn Nguyễn Hoàng Hảo khẳng định, nhiều năm nay, Khu Bảo tồn luôn xác định rõ nhiệm vụ bảo vệ và phát triển rừng của mình. Đặc biệt, từ khi được UNESCO công nhận Khu bảo tồn là Khu dự trữ sinh quyển thứ 580 của thế giới vào năm 2011, Khu Bảo tồn càng nâng cao tinh thần trách nhiệm, tiếp tục duy trì các chính sách bảo tồn, gìn giữ, bảo vệ môi trường với các cơ chế bảo vệ và quản lý các loài động vật, đặc biệt là các loài động vật quý hiếm. Khi rừng được bảo vệ, chúng ta sẽ được nhận những cơ hội từ rừng như: dịch vụ môi trường rừng, tín chỉ carbon…đó là những cơ hội lớn để Đồng Nai hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050.
Khu Bảo tồn luôn xây dựng kế hoạch bảo tồn và phát triển rừng theo từng giai đoạn cụ thể. Hiện Khu bảo tồn đã xây dựng phương án quản lý rừng bên vững đến 2030, Đề án phát triển du lịch, Đề án ổn định khu dân cư trong và ven khu bảo tồn. Đây là những cơ sở để Khu Bảo tồn có hướng đi bền vững, bảo vệ “lá phổi xanh” của vùng Đông Nai bộ.
Khu Bảo tồn Khu Bảo tồn có tổng diện tích trên 100 ngàn hétca, cùng 3 di tích văn hóa, lịch sử cấp Quốc gia, di tích khảo cổ học và các công trình văn hóa nghệ thuật. có vị trí địa lý, giao thông thuận lợi là trung tâm của các tỉnh miền Đông Nam bộ.
Theo số liệu thống kê từ các nhà khoa học, sự đa dạng sinh học ngày càng phong phú hơn. Độ che phủ rừng tại Khu Bảo tồn tăng 7% so với 20 năm trước. Phát triển thêm hàng trăm ngàn cây gỗ lớn bản địa. Hệ thủy sinh khu vực hồ Trị An; các loài động, thực vật ngày càng đa dạng về loài và tăng về số lượng.
