TS Nguyễn Minh Khuê, Phó Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý Bộ Tư pháp và bà Nguyễn Thị Kim Hương, Phó Giám đốc Sở Tư pháp đã chủ trì buổi hội thảo: “Thực trạng năng lực và nhu cầu nâng cao năng lực của các cơ quan tư pháp, đội ngũ cán bộ của các cơ quan tư pháp, các chức danh bổ trợ tư pháp tham gia giải quyết vụ việc về môi trường trên địa bàn tỉnh Đồng Nai”.


Hội thảo diễn ra nhằm để lắng nghe các cơ quan tư pháp, các chức danh bổ trợ tư pháp trình bày ý kiến, trao đổi, đánh giá thực trạng về môi trường trên địa bàn tỉnh; những khó khăn, vướng mắc khi thực thi nhiệm vụ. Đồng thời, đề xuất, kiến nghị giải pháp nhằm nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ và các chức danh bổ trợ tư pháp.

Chức năng thực thi nhiệm vụ về vấn đề môi trường

Thượng tá Lương Đại Thủy, Trưởng phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (CSMT) - Công an tỉnh cho biết, thời gian qua, CSMT thường xuyên quan tâm đến vấn đề môi trường và đã triển khai thực hiện đầy đủ các nội dung của công tác phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm. CSMT thường chủ động phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan trong công tác kiểm tra, xác minh, xử lý những vi phạm pháp luật. Trong đó, một số công tác phối hợp quan trọng, như: tuần tra, kiểm soát, phát hiện đấu tranh xử lý với các đối tượng khai thác cát trái phép; vận chuyển, tiêu thụ thực phẩm bẩn, heo bệnh, heo chết; vận chuyển chất thải vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường.

Ngoài ra, CSMT còn phối hợp kiểm tra việc đảm bảo an toàn thực phẩm, hàng gian, hàng giả trong các đợt cao điểm; khảo sát tình hình phát sinh, xử lý xả thải ra môi trường đối với các doanh nghiệp... “Nhờ sự nỗ lực, công tác kiểm tra, phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm và vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Nhiều vụ việc nghiêm trọng đã được phát hiện, điều tra, xử lý kịp thời, góp phần nâng cao nhận thức của nhân dân trong bảo vệ môi trường” - Thượng tá Lương Đại Thủy cho hay.

Theo ông Trình Trọng Trung (đại diện Sở TN-MT), thời gian qua, đơn vị cũng đã tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành nhiều nghị quyết, chương trình, kế hoạch để bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh, nhằm cân bằng các yếu tố phát triển bền vững giữa phát triển kinh tế - môi trường và con người. Bên cạnh đó, công tác thanh, kiểm tra cũng được tăng cường, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về TN-MT. Hàng năm, Sở TN-MT đã xây dựng kế hoạch thanh, kiểm tra định kỳ các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ trên địa bàn; phối hợp với đơn vị liên quan đi kiểm tra đột xuất khi có phản ảnh của người dân.

Từ năm 2016 đến nay, Sở TN-MT đã trực tiếp ban hành hoặc trình cơ quan có thẩm quyền ban hành hơn 1.000 quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực TN-MT, với tổng số tiền phạt gần 71 tỷ đồng. “Công tác bảo vệ môi trường luôn được quan tâm, triển khai thực hiện đồng bộ và dần đi vào nề nếp, nâng cao hiệu quả, hiệu lực thi hành luật”- ông Trung chia sẻ.

Với chức năng và nhiệm vụ thông qua xét xử các vụ án, những năm qua, TAND tỉnh cũng đã tích cực đóng góp vào công tác bảo vệ môi trường, trừng trị các loại tội phạm liên quan, nâng cao ý thức đấu tranh phòng, chống tội phạm, ngăn ngừa các hành vi gây ô nhiễm môi trường. Từ năm 2015 - 2021, TAND cả 2 cấp tỉnh Đồng Nai đã thụ lý và giải quyết 23 vụ/ 41 bị cáo về vụ án hình sự trong lĩnh vực môi trường và 45 vụ án dân sự, chủ yếu về bồi thường thiệt hại do môi trường bị xâm phạm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất.

“Hiện nay dù không có Tòa chuyên trách hoặc Thẩm phán chuyên trách giải quyết các vụ án đặc thù về môi trường, nhưng với năng lực của đội ngũ Thẩm phán đang có thì TAND tỉnh Đồng Nai vẫn đảm bảo được chất lượng giải quyết các vụ án có liên quan”, Ông Phạm Thành Dương, Phó Chánh Tòa dân sự TAND tỉnh cho hay.

Để công tác giải quyết vụ việc môi trường được tốt hơn

Theo các cơ quan tư pháp, bên cạnh những mặt tích cực, vấn đề giải quyết vụ việc môi trường vẫn còn những tồn tại, khó khăn. Chẳng hạn, tội phạm trong lĩnh vực môi trường ngày càng phức tạp, một số doanh nghiệp sẵn sàng vi phạm pháp luật vì lợi nhuận quá cao. Hiện tội phạm, vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm có xu hướng ngày càng gia tăng, đối tượng phạm tội có kiến thức pháp luật, kiến thức chuyên môn về môi trường ngày càng cao. Điều đó đã gây nhiều khó khăn cho cơ quan chức năng trong quá trình thực thi nhiệm vụ.

Bên cạnh đó, cơ cấu tổ chức và năng lực của đội ngũ cán bộ tham gia giải quyết vụ việc môi trường vẫn còn những hạn chế nhất định; lực lượng tham gia xử lý môi trường còn thiếu nhiều, một số cán bộ phải kiêm nhiệm nhiều việc. Ngoài ra, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ trong giải quyết vụ việc môi trường vẫn còn thiếu; quy định pháp luật còn bất cập, chưa đảm bảo sự thống nhất trong hệ thống pháp luật về xác định vi phạm, xử lý vi phạm pháp luật về môi trường…

Tại hội thảo, đại diện các cơ quan tư pháp, các chức danh bổ trợ tư pháp đã nêu ra nhiều đề xuất kiến nghị trong giải quyết vụ việc về môi trường. Trong đó, cần nâng cao trách nhiệm của các cơ quan chức năng và chính quyền các cấp trong việc quản lý nhà nước về môi trường và thực hiện thẩm quyền của mình trong xử lý các vi phạm về môi trường; tiếp tục hoàn thiện các quy định của pháp luật về môi trường theo hướng sát với thực tế của yêu cầu đấu tranh chống loại tội phạm này; đầu tư mua sắm trang thiết bị để giúp công tác giải quyết vụ việc môi trường được nhanh, hiệu quả. Đặc biệt, thường xuyên mở các lớp tập huấn chuyên sâu, nhằm nâng cao trình độ, năng lực cho cán bộ thực thi pháp luật.

TS Nguyễn Minh Khuê, Phó Viện trưởng Viện Khoa học pháp lý Bộ Tư pháp cho rằng, những nội dung mà các cơ quan, đơn vị nêu ra tại hội thảo là rất thiết thực, chính đáng. Đoàn công tác sẽ ghi nhận và tiếp tục nghiên cứu để có những đề xuất phù hợp đến với cơ quan có thẩm quyền cấp Trung ương trong thời gian tới.