(CTT-Đồng Nai) - Theo đánh giá của ngành tòa án, việc tổ chức phiên tòa trực tuyến thời gian vừa qua góp phần giúp người dân dễ dàng tiếp cận công lý và đảm bảo công tác xét xử được tổ chức đúng thời hạn luật định, giảm thiểu chi phí và thời gian đến phiên tòa.
Một phiên tòa xét xử trực tuyến tại Tòa án nhân dân tỉnh
Trong xu thế chung đó, Tòa án nhân dân (TAND) hai cấp tại Đồng Nai đã tăng cường việc xét xử trực tuyến nhằm xây dựng tòa án thông minh, tòa án điện tử theo đúng chủ trương của TAND tối cao đang xây dựng.
Giúp người dân dễ dàng tiếp cận công lý
Tại Đồng Nai, do điều kiện cơ sở vật chất chưa đầy đủ nên việc xét xử phiên tòa trực tuyến hiện nay chủ yếu đối với các vụ án hình sự có tính chất đơn giản. Điển hình như vào cuối năm 2024, TAND tỉnh đã tiến hành xét xử trực tuyến đối với bị cáo Quách Trần Khánh Duy (30 tuổi, ngụ xã Xuân Trường, huyện Xuân Lộc). Trong quá trình xét xử, bị cáo Duy được tham gia phiên tòa qua màn hình trực tuyến có tại Trại Tạm giam Công an tỉnh.
Nội dung vụ án xác định, vào ngày 1-9-2023, trong lúc ngồi nhậu tại nhà chị Nguyễn Ngọc Hân (ở ấp Bằng Lăng, xã Xuân Tâm, huyện Xuân Lộc), anh Nguyễn Công Thức (38 tuổi, ngụ xã Xuân Đông, huyện Cẩm Mỹ) và Duy xảy ra mâu thuẫn, dẫn đến xô xát. Được mọi người can ngăn, Duy lấy xe ô tô chở vợ con về thì anh Thức lấy xe ô tô bán tải đuổi theo, dẫn đến hai bên xô xát. Trong lúc đánh nhau, Duy đã dùng dao đâm anh Thức tử vong. Với hành vi đã rõ, tòa đã tuyên phạt bị cáo Duy 8 năm tù về tội giết người.
Bên cạnh đó, đối với các bị cáo phạm tội liên quan đến hành vi mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy mà bị bắt quả tang thường được chọn để xét xử trực tuyến. Bởi lẽ, chứng cứ trong vụ án đã đầy đủ và bị cáo đã thừa nhận hành vi phạm tội trong suốt quá trình điều tra.
Điển hình như ngày 26-12-2024, TAND tỉnh đã tiến hành xét xử trực tuyến đối với bị cáo Trần Anh Tú (43 tuổi, ngụ huyện Long Thành). Bị cáo Tú trong khoảng thời gian từ ngày 4 đến ngày 10-6-2024 đã mua 20 triệu đồng ma túy và bán lại cho nhiều người nghiện với giá 200 ngàn đồng/gói ma túy. Vào ngày 10-6-2024, khi đang mang gần 50g ma túy đến khu vực xã Bình Sơn (huyện Long Thành) để bán thì Tú bị Công an huyện Long Thành bắt quả tang. Với hành vi buôn lượng ma túy lớn, Tú đã bị xử phạt 18 năm tù.
Để phiên tòa trực tuyến có thể diễn ra thuận lợi
Theo TAND tỉnh, việc xét xử trực tuyến cho phép bị cáo, bị hại, đương sự, người tham gia tố tụng khác tham gia phiên tòa tại các địa điểm ngoài phòng xử án do tòa án quyết định. Việc xét xử này vẫn đảm bảo người tham gia phiên tòa trực tiếp theo dõi đầy đủ hình ảnh, âm thanh và tham gia các trình tự, thủ tục tố tụng của phiên tòa bằng lời nói, hành vi tố tụng liên tục, công khai, vào cùng một thời điểm.
Chánh Văn phòng TAND tỉnh, thẩm phán Võ Thị Thanh Phượng cho biết, trong năm 2024, việc xét xử trực tuyến được diễn ra đúng trình tự, thủ tục tố tụng, đảm bảo tính tôn nghiêm của phiên tòa; thiết bị hiển thị hình ảnh và hệ thống âm thanh tương đối đảm bảo; tín hiệu đường truyền, nhận từ điểm cầu trung tâm đến điểm cầu thành phần tương đối thông suốt. Trong suốt phiên tòa xét xử trực tuyến, người tham gia tố tụng đều cam kết việc nói, nghe, trả lời rõ ràng; tuân thủ quy định chung về an toàn thông tin, quản lý dữ liệu.
Theo thẩm phán Võ Thị Thanh Phượng, việc tổ chức các phiên tòa trực tuyến không phải trích xuất bị cáo ra khỏi nơi giam giữ đến địa điểm tham gia phiên tòa sẽ đảm bảo an toàn, tiện lợi và tiết kiệm được thời gian, chi phí trích xuất, dẫn giải, bảo vệ phiên tòa. Đồng thời, bảo đảm được thời gian xét xử, giúp người dân dễ dàng tiếp cận công lý. TAND hai cấp cũng đã tự trang bị một số thiết bị kỹ thuật phù hợp và đề ra nhiều giải pháp nhằm đáp ứng được nhiệm vụ trong hoạt động xét xử.
Để phiên tòa trực tuyến có thể diễn ra thuận lợi, hoạt động xét xử bảo đảm các nguyên tắc trong tố tụng, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả, TAND huyện Long Thành kiến nghị TAND tối cao cấp bổ sung các thiết bị, máy móc chuyên dụng và xây dựng phần mềm xét xử trực tuyến có tính tương thích thống nhất nhằm tạo thuận lợi cho việc kết nối đường truyền. Cùng với đó, ban hành quy chế tổ chức phiên tòa trực tuyến; sớm ban hành biểu mẫu các văn bản tố tụng đối với vụ án được xét xử trực tuyến; cách lưu giữ, bảo quản file phiên tòa trực tuyến… Mặt khác, cần có chế độ chính sách bồi dưỡng đối với cán bộ công nghệ thông tin ở các điểm cầu thành phần khi thực hiện các phiên tòa xét xử trực tuyến.