​(CTT-Đồng Nai) - Lừa đảo trực tuyến vẫn là mối lo ngại lớn khi giao dịch trên không gian mạng ngày càng phổ biến. Điều cần thiết là giúp người dân nhận biết thủ đoạn của tội phạm để phòng tránh.

Các cơ quan chức năng, đặc biệt là công an, đã liên tục đẩy mạnh và đổi mới tuyên truyền nhằm nâng cao cảnh giác. Nhờ đó, nhiều vụ lừa đảo đã được ngăn chặn kịp thời.

Đồ họa cảnh báo các thủ đoạn lừa đảo được PA05 thiết kế để cảnh báo cho người dân​

Đối tượng lừa đảo ẩn minh trên mạng ảo

So với tội phạm truyền thống, lừa đảo trên không gian mạng​ khiến việc xác định danh tính đối tượng trở nên cực kỳ khó khăn. Nguyên nhân là do mọi thông tin từ tài khoản, địa chỉ đến tài khoản nhận tiền lừa đảo đều được ngụy tạo. Để giăng bẫy nạn nhân, các đối tượng đã chuẩn bị công cụ và phương tiện kỹ lưỡng: lập tài khoản ảo, mua bán tài khoản ngân hàng hoặc làm giả các loại giấy tờ, văn bản của cơ quan chức năng. Đáng chú ý, những nhóm lừa đảo chuyên nghiệp còn xây dựng kịch bản lừa đảo chi tiết, liên tục được cập nhật, nhằm đưa nạn nhân vào tròng một cách hoàn hảo, không để lại dấu vết.

Nhờ công tác tuyên truyền và cảnh báo thủ đoạn lừa đảo được triển khai chủ động, lực lượng công an đã kịp thời phát hiện và ngăn chặn nhiều vụ lừa đảo trực tuyến, bảo vệ tài sản cho người dân.

Một ví dụ cụ thể là trường hợp vào ngày 10-4 tại phường Hóa An (TP. Biên Hòa). Khi anh T.V.H (chủ Đại lý Bưu điện Tân Hóa 1) báo tin về dấu hiệu lừa đảo trên không gian mạng, Công an phường Hóa An đã nhanh chóng vào cuộc. Qua xác minh, chị T.T.L. (phường Hóa An) suýt trở thành nạn nhân khi nhận được cuộc gọi yêu cầu chuyển 70 triệu đồng để được gặp con trai đang bỏ nhà đi. May mắn, sự cảnh giác của chủ đại lý bưu điện đã giúp giữ lại số tiền và trình báo công an, qua đó hỗ trợ chị L. nhận biết chiêu trò của kẻ gian và không bị mất tài sản. Cơ quan công an còn làm rõ một số vụ lừa đảo trực tuyến. Cụ thể, vào ngày 13-4, anh N.V.D. (ngụ thành phố Long Khánh) trình báo về việc có một đối tượng liên hệ với anh qua mạng xã hội để hỏi mua máy tính. Tuy nhiên, sau khi nhận hàng thì đối tượng này chặn liên lạc và xóa tài khoản mạng xã hội để chiếm đoạt số tiền 300 triệu đồng của anh D. Theo xác minh của Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao (PA05) Công an tỉnh, đối tượng đã lợi dụng không gian mạng và sử dụng thông tin, tài khoản giả để lừa đảo chiếm đoạt tài sản của anh D. Sau một thời gian điều tra, lực lượng công an đã xác định được và bắt giữ đối tượng La Hữu Nghĩa, trú tại tỉnh Bình Thuận, kẻ đã thực hiện vụ lừa đảo này.

Số hóa thông tin tuyên truyền để kịp thời cảnh báo

PA05 Công an tỉnh cho biết, thời gian qua, các vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản lớn liên tục xảy ra trên phạm vi cả nước. Các đối tượng lừa đảo vẫn chủ yếu mạo danh cơ quan chức năng, khai thác sự cả tin và điểm yếu tâm lý của nạn nhân để thao túng và lừa tiền.

Điểm đáng chú ý là tội phạm ngày càng tinh vi và cập nhật chiêu trò. Chúng lợi dụng các sự kiện thời sự và chính sách Nhà nước để đánh vào tâm lý người dân, như: giả danh công an xã để lừa đảo khi có thông tin giải thể công an huyện; giả danh cơ sở giáo dục để lừa các khóa trại hè, học kỳ quân đội vào mùa hè; hoặc lập fanpage giả để lừa bán vé máy bay, đặt phòng khách sạn trong các dịp lễ, hè.

Theo Thượng tá Trịnh Anh Dũng, Trưởng PA05 Công an tỉnh, để đối phó với loại tội phạm này, đơn vị đã tham mưu Ban Giám đốc Công an tỉnh đẩy mạnh công tác tuyên truyền, cảnh báo về phương thức, thủ đoạn lừa đảo cho người dân. Một điểm nhấn quan trọng là việc xây dựng các kênh thông tin nhanh chóng và thiết thực, cụ thể là thành lập 8 nhóm Zalo cộng đồng về phòng, chống tội phạm công nghệ cao (mỗi nhóm đã thu hút hàng ngàn người dân tham gia).

Mục tiêu của việc này là thông qua các hội nhóm Zalo, cán bộ, chiến sĩ PA05 có thể cung cấp và cập nhật hàng ngày những thông tin mới nhất liên quan đến tội phạm lừa đảo trên không gian mạng, bao gồm cả các vụ việc được báo chí đưa tin, hình ảnh hay clip về các đối tượng. Nhờ cách thức cập nhật thông tin đồng bộ và đồng loạt này, người dân chỉ cần tham gia một nhóm là có thể nắm bắt đầy đủ thông tin, từ đó dễ dàng chia sẻ cho người thân, bạn bè để cùng nhau nâng cao cảnh giác trước các thủ đoạn tinh vi của bọn tội phạm.

Để nâng cao hiệu quả tuyên truyền, PA05 đã đẩy mạnh "số hóa" nội dung. Đơn vị thiết kế các infographic kèm hình ảnh trực quan về thủ đoạn và giải pháp phòng ngừa tội phạm, giúp người dân dễ dàng nắm bắt thông tin.