​(CTT-Đồng Nai) - Sẵn điện thoại thông minh, nhiều người đi đâu hễ thấy chuyện bất bình hay sai trái, tiêu cực là quay clip và tự đưa lên mạng xã hội (MXH). Tuy nhiên, việc này không chỉ vô hại mà coi chừng bị xử lý vì vi phạm pháp luật.

Clip ghi lại cảnh người mẫu Ngọc Trinh “diễn xiếc" trên mô tô phân khối  lớn sau khi được tung lên MXH khiến dư luận bức xúc về hành vi nguy hiểm. (Ảnh cắt từ clip)​

​* Clip hành vi tiêu cực tràn lan  MXH

Mới nhất vào ngày 10-10, cộng đồng mạng xôn xao clip người mẫu Ngọc Trinh thực hiện những động tác nguy hiểm trên mô tô phân khối lớn khi xe đang chạy tốc độ cao tại một tuyến đường nằm trong khu đô thị mới Thủ Thiêm (TP.Thủ Đức, TP.HCM), khiến dư luận bức xúc về hành vi nguy hiểm.

Ngày 19-10, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM đã khởi tố người mẫu Trần Thị Ngọc Trinh (34 tuổi) về tội gây rối trật tự công cộng. Cơ quan công an xác định người mẫu Ngọc Trinh chưa có bằng lái xe A2 nhưng vẫn cùng huấn luyện viên lái xe tổ chức, thực hiện hành vi điều khiển mô tô phân khối lớn với các động tác lái xe nguy hiểm, phản cảm. Cả hai còn cho tổ chức quay phim, biên tập lại rồi đăng các clip này lên các tài khoản mạng xã hội có số lượng người theo dõi lớn gây tác động tiêu cực, ảnh hưởng xấu đến ANTT trên không gian mạng.      

Lâu nay có không ít clip của người quay các hành vi tiêu cực rồi đưa lên MXH như: bạo hành trẻ em; bạo lực gia đình; bạo lực học đường; hành vi vi phạm an toàn giao thông, đánh ghen, đẩu đả … gây chú ý trong dư luận. Bên cạnh những clip phản cảm cũng có không ít clip đã giúp cơ quan chức năng lần ra manh mối, xác định hành vi hoặc tội phạm để tiến hành điều tra và nhiều vụ việc nhờ những clip này mà nhiều khuất tất được sáng tỏ, giúp củng cố hành vi để cơ quan chức năng xử lý đúng người, đúng tội.

Tại Đồng Nai, trước đó, trên MXH xuất hiện clip quay cảnh người đàn ông vừa  đập phá đồ đạc, vừa hành hung một phụ nữ và một bé gái khiến họ bị thương tích. Từ clip này, Công an P.Long Bình Tân (TP.Biên Hòa) đã nhanh chóng xác minh được người đàn ông trong clip là ông L.A.Đ. (ngụ P.Long Bình Tân), từng nhiều lần hành hung vợ là bà N.T.Y. và 2 con. Ông Đ. đã bị Công an P.Long Bình Tân mời lên làm việc.

* Đăng clip trên mạng xã hội: Cần cân nhắc​

Nhiều ý kiến cho rằng, người dân là tai mắt của các cơ quan chức năng, chuyện ghi lại bằng chứng sai phạm, tiêu cực phải khuyến khích trong xã hội để những việc xấu, người làm điều sai trái phải bị xử lý. Tuy nhiên, nhiều người lại cho rằng, cần cân nhắc khi đăng các clip này lên MXH, vì rất dễ xâm phạm đời tư của người khác hoặc gây ảnh hưởng tiêu cực đến người xem.

Phân tích dưới góc độ pháp lý, luật sư Ngô Văn Định, Phó Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật (Hội Luật gia tỉnh) cho biết, ranh giới giữa “công" hay “tội" của hành vi quay những sai phạm, tiêu cực của người khác rồi tung lên MXH là rất mong manh và đây cũng không được coi là hành vi tố cáo đúng luật. Chưa kể, Điều 32 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định, cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình. Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý. Luật này cũng nghiêm cấm việc sử dụng hình ảnh của người khác, xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh. Như vậy, việc tùy tiện đưa hình ảnh của người khác lên mạng là hành vi vi phạm pháp luật.

Theo Điều 19 Luật Tố cáo năm 2018, việc tố cáo sai trái, tiêu cực được thực hiện bằng đơn hoặc được trình bày, gửi kèm clip trực tiếp tại cơ quan, tổ chức có thẩm quyền mới được xem là tố cáo hợp pháp.

Cũng theo luật sư Ngô Văn Định, trong những vụ đánh nhau, đánh ghen…, việc một số cá nhân không can ngăn mà còn cổ vũ, kích động rồi quay clip tung lên mạng thể hiện sự vô cảm, thiếu trách nhiệm, gây ảnh hưởng xấu đến uy tín, danh dự của người khác. Thậm chí, đây có thể coi là hành vi cổ xúy, kích động bạo lực. Do đó, người phát tán hình ảnh, clip sử dụng hình ảnh trái phép, xâm phạm bí mật đời tư người khác và không phù hợp với thuần phong mỹ tục có thể bị phạt hành chính hoặc xử lý hình sự.

Trao đổi về vấn đề này, Phó Giám đốc Sở TT-TT Giang Thị Thu Nga cho hay, Điều 8 và Điều 16 của Luật An ninh mạng, cũng như Điều 5 Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15-7-2013 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet đã quy định rõ các hành vi bị nghiêm cấm trên không gian mạng, khi sử dụng internet, MXH.

Bà  Nga cho rằng: “Hành vi quay clip đưa lên MXH nếu có mục đích kích động, gây rối trật tự công cộng, phá rối an ninh... đều là hành vi vi phạm pháp luật. Việc quay clip các hành vi tiêu cực, tha hóa, sai phạm đưa lên MXH đã được các cơ quan chức năng căn cứ để xử lý vi phạm, nhưng ở góc độ nào đó cũng ảnh hưởng tiêu cực đến cộng đồng như: gây bức xúc, phẫn nộ, ghê sợ... mặc dù người đưa lên MXH không có mục đích xấu. Do đó, quan điểm của cá nhân tôi không khuyến khích việc này"

Người dân cần cân nhắc khi đăng các clip quay các hành vi tiêu cực, tha hóa, sai phạm của người khác lên MXH. Tốt nhất cần cung cấp cho các cơ quan chức năng có thẩm quyền để giải quyết. Về phía ngành chức năng cũng cần có địa chỉ để tiếp nhận các clip phản ảnh các hành vi tiêu cực, vi phạm pháp luật bị phát hiện bởi cộng đồng mạng - bà Giang Thị Thu Nga cho hay.​