Nhiều nông dân đã chủ động điều chỉnh sản xuất từ góc nhìn về nhu cầu của thị trường tiêu thụ. Tuy nhiên, Nhà nước cần có những chiến lược dài hạn với nhiều giải pháp đồng bộ như: xây dựng chuỗi liên kết sản xuất an toàn; phát triển công nghiệp chế biến... để nông sản có đầu ra thực sự bền vững.
Hợp tác xã Quyết Tiến xuất khẩu tốt sản phẩm chuối già cấy mô vì xây dựng tốt chuỗi liên kết từ sản xuất an toàn đến tiêu thụ.
Chủ động điều chỉnh sản xuất
Vụ thu hoạch Tết Nguyên đán 2021, vùng tôm Trà Cổ (H.Tân Phú) trúng mùa. Tuy sản lượng tăng hơn, thị trường tiêu thụ cũng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid - 19 khiến giá tôm càng xanh có giảm so với cùng kỳ năm ngoái nhưng với mức giá bán tại ao từ 160 – 170 ngàn đồng/kg, người nuôi tôm vẫn đạt lợi nhuận. Nông dân cũng không lo cảnh ứ hàng, dội chợ như đang xảy ra với nhiều vùng nông sản khác vào vụ thu hoạch Tết.
Lý giải nguyên do, ông Phạm Trí Tâm, chủ đại lý thu mua tôm tại xã Trà Cổ cho biết: “Người nuôi tôm ở Trà Cổ không tập trung thu hoạch vào cao điểm Tết mà thu cuốn chiếu từ những tháng cuối của năm nay đến tháng giêng, tháng 2 của năm sau. Chính vì vậy, giá tôm khá ổn định suốt mùa thu hoạch”.
Cùng quan điểm, anh nông dân trẻ Lê Diên Bảo ở xã Bình Lợi (H.Vĩnh Cửu) cũng không chạy theo phong trào trong sản xuất. Vườn bưởi lão trên 20 năm của gia đình anh hiện vẫn cho năng suất cao, chất lượng trái ngon được khách mua lẻ và thương lái biết tiếng là nhờ anh không chạy theo năng suất ép vườn cây cho thu hoạch rộ vào dịp Tết Nguyên đán, thời điểm thường bán được với giá tốt nhất trong năm mà kiên trì theo cách 3 năm chỉ làm 2 vụ bưởi Tết để dưỡng sức cây. Theo anh Bảo: “Vài năm trở lại đây, diện tích bưởi trong cả nước tăng rất nhanh, nhà nhà lại đua nhau làm bưởi Tết nên rất dễ rơi vào cảnh dội chợ. Gia đình tôi không ép toàn bộ diện tích 5 ha bưởi cho thu hoạch hết vào vụ Tết mà rải ra các thời điểm khác trong năm. Theo quan sát của tôi, diện tích bưởi ra hoa, kết quả tự nhiên cho thu hoạch sau Tết thường có giá bán cao vì nguồn cung khan hiếm”.
Nông dân huyện Định Quán tiêu thụ ca cao khá tốt vì có chuỗi liên kết
Cần bài toán dài hạn
Dưới góc nhìn của các chuyên gia và người quản lý, đầu ra bền vững cho nông sản là bài toán dài hạn. Theo ông Nguyễn Văn Mười, Tổng thư ký Hiệp hội trang trại và doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam, từ đầu năm đến nay, ảnh hưởng dịch Covid - 19, mọi hoạt động sản xuất, tiêu thụ nông sản, nhất là xuất khẩu đều bị trì trệ. Từ khó khăn trên, nông dân cần thay đổi từ cái gốc sản xuất là phải đi từ góc nhìn và yêu cầu của thị trường. Hiện nay, yêu cầu của cả thị trường nội địa và xuất khẩu là nông sản phải đảm bảo về chất lượng, sự an toàn. Nông dân phải chủ động thay đổi tập quán sản xuất cũ, ứng dụng các giải pháp công nghệ để làm ra sản phẩm đáp ứng đúng nhu cầu thị trường.
Vụ Tết Nguyên đán 2021, trang trại gà thảo mộc tại xã Phú Ngọc (H.Định Quán) của bà Cao Thị Ten cũng không tăng đàn mà vẫn nuôi như ngày thường vì lo đầu ra gặp khó khăn do ảnh hưởng dịch Covid - 19. Trước đó, cũng nhìn từ tín hiệu thị trường, ngay từ quý II năm 2020, trang trại của bà Ten đã chủ động giảm quy mô đàn nuôi. Nhờ chủ động giảm quy mô chăn nuôi, trang trại của bà Ten không gặp quá nhiều khó khăn về đầu ra cho sản phẩm. Tuy nhiên, theo bà Ten: “Sự chủ động của nông dân chỉ là ứng phó với tình thế trước mắt. Về lâu dài, Nhà nước nên có định hướng và sự điều tiết bằng các công cụ quản lý để sản xuất nông sản, thực phẩm phù hợp với nhu cầu của cả thị trường nội địa và xuất khẩu”.
Nam Vũ
