(CTT-Đồng Nai) - Câu lạc bộ (CLB) Xóm Xanh (tại ấp 1, xã Phú Lý, huyện Vĩnh Cửu) đã hoạt động ổn định hơn 10 năm nay và có nhiều đóng góp trong công tác giữ rừng; phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR); bảo vệ môi trường và bảo tồn đa dạng sinh học.

Mô hình CLB xanh của Khu Bảo tồn thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai hiện hoạt động rất hiệu quả và giúp cho người dân nâng cao nhận thức bảo vệ rừng
Mô hình CLB xanh của Khu Bảo tồn thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai hiện hoạt động rất hiệu quả và giúp cho người dân nâng cao nhận thức bảo vệ rừng
Chung sức giữ rừng
Bà Nguyễn Thị Thu Hồng, Phó Chủ nhiệm CLB Xóm Xanh cho biết, địa bàn ấp 1, xã Phú Lý nằm sâu trong rừng, hiện có 370 hộ với khoảng 1,5 ngàn nhân khẩu đang sinh sống. Cách đây hơn 10 năm, nhận thức pháp luật vào bảo vệ môi trường của người dân nơi đây còn có những hạn chế nhất định, nhiều người theo “nghề rừng”, hàng ngày vào rừng săn bắt thú, thu hái các loại lâm sản (ươi, măng…) đem bán kiếm tiền trang trải cuộc sống.
Từ những lẽ trên, Khu Bảo tồn thiên nhiên - Văn hóa Đồng Nai (Khu Bảo tồn) đã cho thành lập và đưa vào hoạt động CLB Xóm Xanh hơn 10 năm nay nhằm đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức pháp luật của người dân trong lâm phận. Mô hình CLB Xóm Xanh hiện có 25 thành viên và hoạt động rất tích cực, hiệu quả.
Một trong những công việc được các thành viên CLB Xóm Xanh tích cực triển khai thực hiện trong thời gian qua là tham gia bảo vệ hàng rào điện tử bảo tồn voi. Bà Hồng cho hay, trước đây, khi chưa có hàng rào điện thì voi rừng thường xuyên ra các khu vực vườn rẫy để tìm kiếm thức ăn và phá hoa màu của người dân. Tình trạng này khiến người dân gặp nhiều khó khăn trong cải tạo cây trồng, gây ảnh hưởng đến việc phát triển kinh tế, cũng như đời sống của bà con. Hơn nữa, điều này dễ gây ra xung đột giữa người và voi, trong khi voi là loài động vật hoang dã quý hiếm cần được bảo tồn.
Năm 2017, Đồng Nai đã thực hiện kế hoạch hành động khẩn cấp bảo tồn voi của Thủ tướng Chính phủ bằng việc triển khai đồng bộ nhiều giải pháp bảo tồn voi rừng, trong đó có Dự án Xây dựng tuyến hàng rào điện tử dài 50km dọc theo bìa rừng (từ các xã Mã Đà và Phú Lý của huyện Vĩnh Cửu đến một phần của xã Thanh Sơn, huyện Định Quán). Việc xây dựng hàng rào điện tử nhằm bao kín rừng để ngăn voi không ra được, đồng thời bảo vệ tất cả các khu vực dân cư ven rừng, giúp bà con yên tâm sinh sống và canh tác.
Thời gian qua, các thành viên CLB Xóm Xanh đã tích cực tham gia bảo vệ hàng rào điện tử. Trong đó, tuyên truyền, vận động người dân không được phá hỏng các thiết bị trên hàng rào điện; nếu phát hiện hàng rào điện xảy ra các vấn đề (cây ngã đè lên hàng rào điện; thiết bị hàng rào điện bị mất trộm…) phải báo ngay cho đơn vị phụ trách để sửa chữa, khắc phục kịp thời.
“Nhờ có hàng rào điện tử trong những năm qua, voi rừng hạn chế ra khu dân cư nên bảo vệ được nhiều diện tích cây trồng, hoa màu của người dân. Nhờ đó, bà con yên tâm đầu tư tăng gia sản xuất, phát triển kinh tế, cuộc sống đảm bảo” - bà Hồng bộc bạch.
Bên cạnh đó, CLB Xóm Xanh còn phối hợp cùng cán bộ, nhân viên Khu Bảo tồn tổ chức các buổi tuyên truyền về công tác giữ rừng, PCCCR, bảo vệ động vật hoang dã… Ngoài ra, CLB còn tổ chức nhiều hoạt động thiết thực như: chung tay bảo vệ môi trường, quét dọn vệ sinh các tuyến đường giao thông, khai thông cống rãnh, thu gom và phân loại rác thải…
Nhờ kiên trì thực hiện phương án “mưa dầm, thấm lâu”, công tác tuyên truyền của CLB Xóm Xanh đã giúp người dân trong lâm phận thay đổi nhận thức theo hướng tích cực. Hiện nhiều người đã bỏ “nghề rừng” để chọn những công việc khác. Thậm chí, nhiều người còn tham gia chung sức cùng Khu Bảo tồn giữ rừng, PCCCR.

Các thành viên Câu lạc bộ Xóm Xanh tại Hội thi văn hóa, văn nghệ, thể thao và tổng kết hoạt động câu lạc bộ xanh năm 2023
Các thành viên Câu lạc bộ Xóm Xanh tại Hội thi văn hóa, văn nghệ, thể thao và tổng kết hoạt động câu lạc bộ xanh năm 2023
Lan tỏa mô hình hiệu quả
Ông Bùi Văn Toàn, Phó Giám đốc Trung tâm Sinh thái, văn hóa, lịch sử Chiến khu Đ (thuộc Khu Bảo tồn) cho biết, lãnh đạo Khu bảo tồn đã cho triển khai thí điểm mô hình các CLB Xanh từ năm 2012. Sau một thời gian hoạt động rất hiệu quả, Khu bảo tồn quyết định nhân rộng trong cộng đồng dân cư và duy trì sinh hoạt đến nay là 11 CLB Xanh với hơn 330 thành viên tham dự trong địa bàn 4 xã: Mã Đà, Phú Lý, Hiếu Liêm (huyện Vĩnh Cửu) và Phú Cường (huyện Định Quán).
Ngoài việc thực hiện sinh hoạt 5 chuyên đề do Ban chỉ đạo truyền thông Khu bảo tồn biên soạn theo kế hoạch hàng năm, các thành viên CLB Xanh tích cực tham gia các hoạt động tuyên truyền tại địa phương; phối hợp cùng cán bộ Khu bảo tồn tổ chức nhiều buổi họp tuyên truyền về công tác quản lý bảo vệ rừng, PCCCR, bảo vệ động vật hoang dã; tham gia các chương trình vì môi trường, thiên nhiên do Khu bảo tồn tổ chức. Ngoài ra, các CLB Xanh còn tự tổ chức các hoạt động như: quét dọn vệ sinh các tuyến đường giao thông, khai thông cống rãnh, thu gom và phân loại rác thải…
Nhận xét về CLB Xóm Xanh, ông Toàn cho hay, các thành viên trong CLB Xóm Xanh là những người tâm huyết, yêu rừng và tích cực tham gia vào công tác giữ rừng. Ngoài kỹ năng nói chuyện trước đám đông, các thành viên trong CLB còn có năng khiếu về sáng tác âm nhạc, múa, hát… Nhờ lồng ghép chương trình giao lưu văn nghệ đã giúp các buổi tuyên truyền trở nên sinh động, thu hút đông đảo người dân tham gia và hiệu quả mang lại rất cao.
Hiện mô hình CLB xanh của Khu bảo tồn hoạt động rất hiệu quả và đã được các tổ chức, các vườn quốc gia tìm đến học tập kinh nghiệm. Do vậy, Khu bảo tồn đang nỗ lực duy trì và phát triển mô hình trong thời gian tới.