Đoàn viên, thanh niên Cụm thi đua số 3 - Đoàn khối các cơ quan tỉnh xem cải lương tại Nhà hát Nghệ thuật Đồng Nai

Theo thống kê của ngành Văn hóa, toàn tỉnh có 36 câu lạc bộ, nhóm ĐCTT với 328 nghệ nhân đang hoạt động thường xuyên (trong đó có 53 nghệ nhân đờn, 232 nghệ nhân ca, 43 người vừa đờn vừa ca). Hầu hết các câu lạc bộ đều thuộc sự quản lý của UBND các xã, Trung tâm Văn hóa - thông tin và thể thao các huyện, thành phố và Trung tâm Văn hóa điện ảnh tỉnh. Trong đó, TP.Biên Hòa, huyện Long Thành, Cẩm Mỹ, Nhơn Trạch, Xuân Lộc chiếm số lượng câu lạc bộ nhiều nhất, làm phong phú thêm đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân, nhất là vùng nông thôn.

Nhơn Trạch là địa phương có tới 6 câu lạc bộ ĐCTT thuộc các xã: Long Tân, Phước Thiền, Hiệp Phước, Long Thọ, Phước An và Phước Khánh và 1 câu lạc bộ của huyện với tổng số trên 130 tài tử. Theo Giám đốc Trung tâm Văn hóa - thông tin và thể thao H.Nhơn Trạch Vũ Văn Tân, phong trào ĐCTT ở Nhơn Trạch đang phát triển khá mạnh, hầu như mỗi ấp, xã đều có từ một đến vài ba nhóm, câu lạc bộ. Tuy hoạt động bảo tồn và phát huy ĐCTT được tổ chức thường xuyên nhưng do các nghệ nhân “nòng cốt” phần đông đã lớn tuổi nên việc truyền dạy cho thế hệ trẻ vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

Câu lạc bộ ĐCTT huyện Tân Phú được thành lập từ năm 1970 thu hút đông đảo bà con tham gia câu lạc bộ. Từ năm 1998, hoạt động của câu lạc bộ có phần trầm lắng cho đến năm 2014 mới chính thức “trở lại” với sự tham gia của 16 thành viên, sinh hoạt vào tối thứ 3 hàng tuần. Mỗi buổi sinh hoạt khoảng hai tiếng, đôi khi ngẫu hứng thì kéo dài hơn để hướng dẫn các bài mới và 20 bài bản tổ cho các giọng ca.

Bà Phú Vĩnh Viễn, Phó chủ nhiệm của câu lạc bộ ĐCTT huyện Tân Phú cho biết, nghệ thuật ĐCTT đã ngấm vào máu thịt của nhiều thế hệ nên không quá khó khăn trong việc tuyên truyền, vận động bà con ở Tân Phú tham gia. Hầu hết các nghệ nhân, tài tử đều không mấy khá giả, họ đến với môn nghệ thuật này theo phong trào, từ tình yêu và đam mê. Do điều kiện kinh phí hoạt động thấp, công tác hỗ trợ từ ngân sách chưa đáp ứng kịp thời cho câu lạc bộ nên bản thân các tài tử đều tự mình sắm sửa nhạc cụ và vật dụng cần thiết để hoạt động.

Từ khi Đề án “Bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật ĐCTT Nam bộ trên địa bàn tỉnh đến năm 2020, định hướng đến năm 2030” đi vào thực hiện, phong trào ĐCTT ở Đồng Nai hồi sinh và phát triển mạnh mẽ hơn. Cụ thể, duy trì đều đặn Liên hoan ĐCTT tỉnh Đồng Nai, tham gia Liên hoan ĐCTT Nam bộ toàn quốc, tổ chức giao lưu ĐCTT với các tỉnh thành trong và ngoài khu vực. Đặc biệt là phát động các cuộc thi sáng tác lời mới, bài bản tài tử; khảo sát hoạt động phong trào của cơ sở… Đề án đã mở đường cho định hướng bảo tồn và phát huy giá trị ĐCTT trên địa bàn tỉnh nhưng so với yêu cầu của thực tiễn thì vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

Tại Trung tâm Văn miếu Trấn Biên hiện nay đang thờ linh vị nhạc sư Nguyễn Quang Đại - ông tổ của DDCTT Nam bộ. Theo PGS-TS.Huỳnh Văn Tới, Chủ tịch Hội đồng tư vấn nội dung Văn miếu Trấn Biên, việc thờ linh vị của nhạc sư ở Văn miếu có ý nghĩa to lớn, là điểm đến các câu lạc bộ ĐCTT có dịp để nhang khói, giao lưu với nhau. Đặc biết, thờ phụng linh vị của ông tổ ĐCTT Nam bộ còn gắn liền với tục thờ phụng Tiên sư, Tiền hiền, Hậu hiền ở Văn miếu. Qua đó, giữ gìn và phát huy giá trị của nghệ thuật ĐCTT ở Đồng Nai.

 Đồng hành cùng ĐCTT nhiều năm qua, nghệ nhân dân gian Phạm Lơ (Chủ nhiệm câu lạc bộ ĐCTT tỉnh Đồng Nai) nhận định, trong bảo tồn và phát huy giá trị ĐCTT, Đồng Nai đã có kế hoạch dài hơi và phân chia thành từng giai đoạn để thực hiện. Giai đoạn đầu ngành Văn hóa đã tổ chức và tham gia các buổi biểu diễn ở cơ sở, các cuộc thi, liên hoan trong và ngoài tỉnh, phổ biến, truyền dạy những bài bản tổ cơ bản.

“Giai đoạn tiếp theo, ngành cần chú trọng đến công tác đào tạo, quảng bá ĐCTT qua việc truyền dạy và xuất bản nhiều hơn tài liệu, băng đĩa, giới thiệu về ĐCTT Nam bộ. Làm được như vậy, tôi tin ĐCTT có thể lung linh, rực rỡ hơn cả thời hoàng kim trong quá khứ” - nghệ nhân Phạm Lơ nhấn mạnh.

Giám đốc Trung tâm văn hóa - điện ảnh tỉnh Tôn Thị Thanh Tình cho biết: Nhiều năm nay Trung tâm đã tổ chức các hoạt động biểu diễn, tập huấn ĐCTT thường xuyên. Hiện đang tập hợp sáng tác xuất sắc từ cuộc thi sáng tác những bài bản tài tử (mở rộng) của các tác giả trong và ngoài tỉnh để thực hiện đĩa CD đưa về cơ sở. Trung tâm đang kết hợp với các địa phương, các câu lạc bộ giới thiệu, quảng bá nghệ thuật, thu hút sự chú ý của người dân và du khách. Đây là hoạt đồng cần thiết và quan trọng trong việc góp phần bảo tồn và phát huy nghệ thuật ĐCTT ở Đồng Nai.