Cần thay đổi hình thức thực hiện phong trào Kế hoạch nhỏ

​Thời gian qua, việc thực hiện phong trào kế hoạch nhỏ đã bộc lộ những hạn chế, bất cập. Thay đổi về hình thức sao cho phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương và sự thay đổi của xã hội đang là yêu cầu được đặt ra với phong trào đã có hơn 60 năm “tuổi đời” này.

Từ nhiều năm nay, việc thực hiện phong trào Kế hoạch nhỏ bằng hình thức thu gom giấy vụn, vỏ lon bia, lon nước ngọt đã gặp phải những phản ứng tiêu cực từ phía phụ huynh. Rất nhiều người cho rằng, cách thực hiện phong trào này đang ngày càng trở nên hình thức. Đặc biệt, ở địa bàn thành phố, trẻ hầu như không tự đi gom giấy vụn, nhặt ve chai mà chủ yếu do cha mẹ gom sẵn cho. Mặt khác, việc Hội đồng Đội ra chỉ tiêu cho mỗi học sinh là điều bất hợp lý.

Nguyễn Thị Trang (P.Thống Nhất,TP.Biên Hòa) bức xúc: “Đưa ra chỉ tiêu dũng sĩ kế hoạch nhỏ 70kg giấy là rất vô lý. Làm gì có học sinh nào mà gom được 70kg giấy vụn. Trừ khi là con nhà vựa ve chai hoặc là phụ huynh ra vựa ve chai mua giấy rồi đem nộp cho con thì có. Mà như vậy là phụ huynh làm kế hoạch nhỏ chứ đâu phải học sinh làm nữa. Chưa kể, tiền mua giấy ngoài vựa ve chai chắc chắn là mắc hơn tiền mà nhà trường bán giấy rồi.

Là giáo viên Tổng phụ trách đội, chính cô Nguyễn Thị Xuân Viên, Trường THCS Trường Sa (TP.Biên Hòa) cũng không đồng tình với việc áp chỉ tiêu và khen thưởng danh hiệu “Dũng sĩ kế hoạch nhỏ”. Cô cho rằng muốn duy trì tốt phong trào Kế hoạch nhỏ và đảm bảo được mục đích, ý nghĩa giáo dục của công trình thì cần phải xóa ngay hình thức khen thưởng “Dũng sĩ kế hoạch nhỏ”. Bởi vì khi đặt ra chỉ tiêu, thành tích thì sẽ có người, có nơi chạy theo thành tích mà quên đi ý nghĩa thực sự của phong trào.

Mặt khác, vì đã quá quen với hình thức thu gom giấy vụn nên hầu hết các trường đều chỉ thông báo về ngày hội thu và chỉ tiêu số lượng giấy vụn chứ không hề tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của phong trào. Dần dà, chính học sinh cũng quên mất ý nghĩa của phong trào này là gì.

Em Nguyễn Công Đại, lớp 7/11 của một trường trên địa bàn TP.Biên Hòa cho biết, mỗi lần hội thu, các thành viên sẽ nộp giấy tại lớp, sau đó gom thành bao rồi đem lên nộp cho trường. Các thầy cô phụ trách sẽ ghi lại số lượng giấy của mỗi lớp. Ngoài thông báo trực tiếp trên trường, cô giáo còn gửi thông tin qua nhóm Zalo của lớp nên cả phụ huynh và học sinh đều đọc được. Thông báo ngắn gọn chỉ có tên phong trào, thời gian, địa điểm và chỉ tiêu số lượng giấy/học sinh.

Hỏi về ý nghĩa của phong trào, Đại trả lời: “Theo con thì nộp giấy vụn là để thu tiền giúp cho bạn nghèo. Từ hồi tiểu học, các cô giáo đã nói như vậy. Năm nay, cô không nói gom giấy để làm gì nhưng con biết từ những năm trước rồi”.

Mỗi năm, Hội đồng Đội tỉnh chỉ phát động phong trào và hội thu Kế hoạch nhỏ một lần, thời gian thường sau tết Nguyên đán. Riêng TP.Biên Hòa thực hiện thu gom giấy vụn 2 lần trong năm. Trong đó, ngoài phong trào Kế hoạch nhỏ thực hiện chung với toàn tỉnh, TP.Biên Hòa còn thu gom giấy vụn vào cuối học kỳ I để làm công trình măng non. Tên gọi phong trào khác nhau nhưng hình thức thực hiện thì như nhau. Vì thế, không chỉ học sinh, phụ huynh mà chính giáo viên tổng phụ trách Đội và ban giám hiệu của nhiều trường đều không phân biệt được đâu là kế hoạch nhỏ, đâu là công trình măng non.

Không phải đến nay, Hội đồng Đội tỉnh, Sở GD-ĐT, các trường học… mới nhận thấy những bất cập trong việc triển khai, thực hiện phong trào Kế hoạch nhỏ. Từ năm 2018, khi phong trào Kế hoạch nhỏ tròn 60 tuổi, Hội đồng Đội tỉnh đã thấy rõ sự cần thiết phải tổ chức hội nghị để bàn và đề ra các giải pháp nhằm đổi mới phong trào, để phong trào đi vào thực chất hơn. Tuy nhiên, trên thực tế sự thay đổi này còn rất khiêm tốn.

Phó bí thư Tỉnh đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội tỉnh Hồ Hồng Nguyên cho biết: “Phong trào Kế hoạch nhỏ có giá trị về mặt lịch sử, mục đích, ý nghĩa là rất tốt đẹp nhưng đến thời điểm này đã có nhiều vấn đề trong cách thực hiện. Hội đồng Đội tỉnh cũng rất mong muốn thay đổi và có thể thực hiện được những mô hình mới”.

Cũng theo chị Nguyên, nhận thấy những hạn chế nêu trên, từ năm 2019, Hội đồng Đội tỉnh không còn khen thưởng dựa trên số lượng, không áp đặt về chỉ tiêu, không tạo cơ chế để học sinh chạy theo thành tích nữa. Hội đồng Đội tỉnh cũng không ủng hộ và yêu cầu các liên đội tuyệt đối không thu tiền mặt của học sinh khi thực hiện phong trào Kế hoạch nhỏ.

Mặc dù Hội đồng Đội tỉnh đã khuyến khích các đơn vị đổi mới hình thức thực hiện phong trào Kế hoạch nhỏ, thay thế cách thu gom giấy vụn nhưng đến nay số lượng các liên đội chủ động đổi mới còn rất khiêm tốn. Chị Nguyên cho rằng: “Giá trị cao nhất của phong trào Kế hoạch nhỏ là dạy cho học sinh biết tiết kiệm, biết bảo vệ môi trường, yêu lao động… Tôi rất mong các đơn vị có thể tìm được các hình thức thực hiện mới để đảm bảo được các yếu tố đó, sau mới tính đến nguồn quỹ thu được từ phong trào”.