(CTT-Đồng Nai) - Có rất nhiều hệ lụy từ việc doanh nghiệp (DN) nợ đọng, trốn đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN). Hiện danh sách các DN nợ BHXH ngày càng dài với số tiền lên đến hàng trăm tỷ đồng.
Luật sư Vũ Ngọc Hà, Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn (Liên đoàn Lao động tỉnh) phổ biến, tuyên truyền, giải đáp thắc mắc về các chính sách về BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động tại một doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Biên Hòa
Luật sư Vũ Ngọc Hà, Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật Công đoàn (Liên đoàn Lao động tỉnh) phổ biến, tuyên truyền, giải đáp thắc mắc về các chính sách về BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động tại một doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Biên Hòa
Hiện nay, danh sách nợ BHXH, BHYT, BHTN ngày càng nhiều hơn. Phần lớn những DN này nợ BHXH kéo dài phổ biến từ 3-30 tháng, nhưng cá biệt có DN nợ kéo dài đến 115, 142 tháng nên đã và đang gây nhiều khó khăn cho công tác thu BHXH, cũng như giải quyết các chính sách BHXH, an sinh xã hội cho người lao động khi không được hưởng các chế độ trợ cấp ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, trợ cấp thất nghiệp kịp thời.
Theo BHXH tỉnh, tính đến ngày 30-6-2024, toàn tỉnh có hơn 1,8 ngàn DN nợ BHXH, BHYT, BHTN từ 3 tháng trở lên. Tổng số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN và bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp đã lên đến hàng trăm tỷ đồng. Mặc dù Cơ quan BHXH tỉnh và các cơ quan liên quan đã phối hợp thực hiện nhiều giải pháp để thu hồi nợ BHXH nhưng đến nay nhiều DN chấp nhận chịu phạt, chấp nhận nộp lãi, tiếp tục chây ì các khoản nợ BHXH.
Đứng đầu trong danh sách doanh nghiệp chây ỳ, nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN với số tiền rất lớn phải kể đến Công ty CP L.1 (đóng tại xã Long An, huyện Long Thành). Theo thông tin từ BHXH tỉnh, doanh nghiệp này đang nợ 92 tháng BHXH, BHYT, BHTN với số tiền lên đến hơn 45 tỷ đồng (tính đến 30-6-2024).
Thời gian qua, BHXH tỉnh đã phối hợp với các sở, ngành liên quan tiến hành nhắc nhở, kiểm tra, đôn đốc, mời đại diện Công ty CP L.1 làm việc nhiều lần, thậm chí lập biên bản và xử phạt hàng chục lần nhưng doanh nghiệp vẫn chây ỳ.
Lý do mà lãnh đạo Công ty CP L.1 đưa ra là từ khi cổ phần hóa, hoạt động của doanh nghiệp giảm sút. Trước đó, khi khoản nợ BHXH này của công ty khoảng 20 tỷ đồng, để buộc công ty giải quyết cho người lao động, BHXH tỉnh đã từng kiện công ty ra tòa, tuy nhiên bản án không thi hành được. Sau đó, BHXH Đồng Nai đã gửi báo cáo lên Tỉnh ủy, các cơ quan chức năng và công an kinh tế vào cuộc nhưng vẫn chưa thu hồi được.
Chủ sử dụng lao động chưa nghiêm túc trong việc tuân thủ pháp luật
Giám đốc BHXH tỉnh Phạm Minh Thành cho biết, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng chây ì, nợ đọng BHXH. Ngoài nguyên nhân do tác động của dịch bệnh Covid-19, xung đột, căng thẳng tại một số nơi trên thế giới gây ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình kinh tế và hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN trong những năm qua…, còn có tình trạng chủ sử dụng lao động chưa nghiêm túc trong việc tuân thủ pháp luật về trích nộp BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động. Ngoài ra, còn có nguyên nhân từ việc DN thay đổi chủ sở hữu, người quản lý, không có người làm chuyên trách công tác BHXH, để chậm đóng kéo dài rồi chuyển tư cách pháp nhân, chuyển trụ sở không liên hệ được...
Cũng theo ông Thành, trong quá trình làm việc với các DN nợ đọng BHXH, đoàn kiểm tra đánh giá có những DN gặp khó khăn thực sự, nhưng không ít DN đã lợi dụng khó khăn chung để cố tình chiếm đoạt vốn của người lao động.
Trước thực trạng các DN nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN ngày càng nhiều, càng khó đòi, BHXH tỉnh cũng đã phối hợp với các cơ quan liên quan để kiểm tra, đôn đốc việc đóng BHXH cũng như thu hồi công nợ. Từ đầu năm 2024 đến nay, BHXH tỉnh đã tiến hành thanh tra đột xuất nhiều DN chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN và đã ra quyết định xử phạt hành chính đối với 120 đơn vị vi phạm với tổng số tiền phạt hơn 3,2 tỷ đồng. Sau dịp thanh tra này, số tiền các đơn vị khắc phục được hơn 29,3 tỷ đồng. Tuy nhiên, đây chỉ là khoản rất nhỏ so với tổng số nợ đọng BHXH trên địa bàn tỉnh hiện nay.
Tại hội nghị lấy ý kiến Luật BHXH sửa đổi (ngày 16-42024), Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Sơn Hùng đã chỉ đạo cơ quan BHXH tỉnh phối hợp với các sở, ngành, đơn vị quản lý liên quan thường xuyên đôn đốc, hướng dẫn các đơn vị đóng tiền BHXH, BHYT, BHTN hàng tháng kịp thời, đúng kỳ hạn. Rà soát, có các giải pháp thu hồi nợ BHXH, BHYT, nhất là BHTN, tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Công khai trên các phương tiện truyền thông về người sử dụng lao động vi phạm nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT, BHTN theo quy định; chủ động phối hợp với Công an tỉnh có các biện pháp hạn chế xuất cảnh đối với chủ DN nhằm tránh tình trạng chủ DN là người nước ngoài bỏ trốn.
