Để giáo viên và học sinh hứng thú hơn với môn học Lịch sử địa phương, nhóm học sinh Trường THPT Thống Nhất A và Tiểu học Cao Bá Quát (H.Trảng Bom) đã thực hiện đề tài Bộ phương tiện thông minh đa chiều định hướng dạy học trải nghiệm lịch sử địa phương.
Các em học sinh thực hiện mô hình dạy học
Các em học sinh thực hiện mô hình dạy học
Em Đinh Quang Sơn, lớp 12A8, Trường THPT Thống Nhất A chia sẻ, qua học tập và nghiên cứu lịch sử địa phương, em biết đến cuối tháng 3-2022, tỉnh Đồng Nai có 65 di tích đã được Nhà nước xếp hạng, trong đó có 2 di tích xếp hạng cấp quốc gia đặc biệt là danh thắng Vườn quốc gia Cát Tiên và Mộ cự thạch Hàng Gòn.
Tuy nhiên thực tế hiện nay, nhiều bạn trẻ chưa biết những điều này do không mặn mà tìm hiểu lịch sử của đất nước nói chung và lịch sử địa phương nói riêng. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, trong đó có nguyên nhân do các giáo viên chưa linh động, sáng tạo trong việc giảng dạy môn Lịch sử trong nhà trường.
Để khắc phục những hạn chế trong dạy học lịch sử địa phương, dưới sự hướng dẫn của thầy giáo Nguyễn Thanh Phương, giáo viên môn Công nghệ Trường THPT Thống Nhất A, nhóm tác giả đã thực hiện giải pháp Mô hình thông minh đa chiều định hướng dạy học trải nghiệm lịch sử địa phương Đồng Nai. Qua đó, giúp học sinh đỡ nhàm chán khi học lịch sử địa phương, biết ơn những hy sinh của các thế hệ cha ông đi trước cho cuộc sống hòa bình như ngày nay.
Chia sẻ về quá trình thực hiện mô hình, em Nguyễn Hà Duy Tân, lớp 11A11 cho hay, cả nhóm phải mất 6 tháng để vừa lên ý tưởng vừa thực hiện mô hình. Dưới sự hướng dẫn của thầy Phương, các bạn học sinh đã trực tiếp đến các địa danh, di tích lịch sử trong tỉnh để quan sát, chụp ảnh, tìm hiểu, thu thập những thông tin liên quan đến di tích, địa danh. Sau đó tổng hợp, chọn lọc những thông tin chính yếu nhất để xây dựng file thông tin về địa danh, di tích trên trang web. Mặt khác, các em phải đi tìm, mua những vật liệu cần thiết để khắc họa các công trình, nghiên cứu bố trí không gian, cắt tỉa hoa văn trên công trình sao cho giống với mô hình thực tế nhất.
Mô hình được hoàn thành sau 6 tháng được các em học sinh mày mò nghiên cứu thực hiện
Mô hình được hoàn thành sau 6 tháng được các em học sinh mày mò nghiên cứu thực hiện
Thầy Nguyễn Thanh Phương cho hay, thiết bị dạy học này được xây dựng theo mô hình mô phỏng giả lập không gian các công trình kiến trúc một số địa danh lịch sử trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Kết hợp với hệ thống điều khiển thông minh qua các tín hiệu ánh sáng đèn, âm thanh mô tả sự kiện lịch sử gắn với công trình đó. Ngoài ra, mô hình được tích hợp file dữ liệu mềm để học sinh hoặc giáo viên có thể truy xuất, tìm kiếm thông tin qua mã QR.
Bề mặt mô hình được thiết kế mô phỏng toàn bộ không gian và công trình kiến trúc của 15 di tích lịch sử tiêu biểu của tỉnh Đồng Nai như: Văn miếu Trấn Biên, Đền thờ Nguyễn Hữu Cảnh, Nhà lao Tân Hiệp, Mộ cự thạch Hàng Gòn, Chiến khu D… Để tăng tính trực quan sinh động, trên bề mặt mô hình được trang trí nhiều cây xanh tạo không gian, hệ thống đèn chiếu sáng và các tín hiệu, trạng thái âm thanh sinh động.
Diện tích bề mặt mô hình là 80x80cm, đủ rộng để đảm bảo hoạt động dạy học và không tốn nhiều diện tích lớp học. Thân mô hình được chế tạo bởi các ống nhựa PVC có tính chịu lực cao, nhẹ và đảm bảo an toàn. Đế mô hình có thiết kế bánh xe đa hướng giúp dễ dàng di chuyển trong không gian rộng, có phần không gian chứa bộ phận điện điều khiến, đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
Mô hình được tích hợp điều khiển thông minh qua điện thoại, cảm biến, vi điều khiến. Các tín hiệu đèn chiếu sáng, âm thanh, hiệu ứng trên mô hình được điều khiến tự động qua bộ xử lý trung tâm. Trên mô hình được xây dựng để người dùng truy xuất thông tin về lịch sử một cách trực tiếp qua nguồn dữ liệu bằng việc quét mã QR liên kết đến trang web riêng.
Nói rõ hơn về hoạt động của mô hình, em Nguyễn Thị Diễm Hằng, lớp 10A7 cho hay, tương ứng với 15 công trình di tích trên mô hình là 15 cột đèn chiếu sáng và 15 file dữ liệu mô tả bằng âm thanh. Khi người dạy, người học muốn tìm hiểu về địa danh nào trên mô hình thì chỉ việc tác động vào phần không gian của địa danh đó. Ngay lập tức, đèn chỗ địa danh đó sẽ sáng lên, đồng thời sẽ phát ra âm thanh mô tả giới thiệu về địa danh đó. Tính năng này có vai trò như trợ lý giảng thay cho người dạy, kích thích sự tò mò và gây hứng thú cho người học.
Theo thầy giáo Nguyễn Thanh Phương, giải pháp này còn hướng đến việc tạo dựng một kho dữ liệu về lịch sử địa phương dưới dạng các file mềm điện tử. Các file thông tin này được gán vào một đường link cụ thể theo từng địa danh và một file tổng hợp. Sau đó các file được thiết lập thành dạng các mã QR để dán lên mô hình theo từng địa danh cụ thể. Nếu không muốn nghe file âm thanh mô tả, học sinh, giáo viên có thể dùng điện thoại có phần mềm quét mã QR để quét mã QR dán trên mô hình. Từ đó sẽ hiện ra thông tin về địa danh cần biết. Đây là nguồn tài liệu điện tử giúp học sinh và giáo viên chủ động tra cứu, tìm hiểu thông tin về lịch sử Đồng Nai một cách nhanh chóng, thay thế tài liệu giấy, sách báo.
Mô hình này đã được cô giáo Nguyễn Thị Hạnh đưa vào thực hành giảng dạy trong năm học 2021-2022 tại Trường THPT Thống Nhất A đem lại hiệu quả cao, học sinh hứng thú hơn với môn học, không còn nhàm chán như trước kia.
