(CTT-Đồng Nai) - Hết năm 2023, sản xuất, xuất khẩu của ngành gỗ cả nước cũng như Đồng Nai giảm sâu so với cùng kỳ năm trước, các kế hoạch đặt ra từ đầu năm đều không hoàn thành. Bước vào mùa sản xuất mới, nhiều vấn đề nội tại của ngành gỗ đã và đang phát sinh cần phải khắc phục để có thể hy vọng vào một kết quả thuận lợi hơn.
Các đối tác nước ngoài tham quan tại một sự kiện của ngành gỗ Đồng Nai
Các đối tác nước ngoài tham quan tại một sự kiện của ngành gỗ Đồng Nai
Bên cạnh tìm kiếm đơn hàng trong nước và xuất khẩu thì bài toán cơ cấu, sản xuất xanh theo hướng bền vững cũng là xu thế chủ đạo của ngành gỗ trong năm 2024.
Ảnh hưởng mạnh
Theo Hiệp hội gỗ và lâm sản Việt Nam, dự kiến kim ngạch xuất khẩu gỗ và các sản phẩm gỗ năm 2023 chỉ đạt khoảng 13,5 tỷ USD, giảm 15,5% so với năm ngoái.Tương tự, theo Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu trong 11 tháng của năm 2023 đạt 12,1 tỷ USD, tương đương 82,5% kim ngạch của năm 2022. Nếu đà xuất khẩu giữ ở mức như hiện nay, kim ngạch xuất khẩu của ngành gỗ năm 2023 sẽ đạt từ 13,5 đến 14 tỷ USD, giảm 15,5% so với năm 2022. Đây là năm giảm sâu nhất và không ghi nhận tăng trưởng, thấp hơn gần 3 tỷ USD so với mục tiêu 17 tỷ USD đề ra từ đầu năm.
Chuẩn bị bước vào một năm mới, các DN trong ngành vẫn còn đứng trước nhiều thách thức như sụt giảm đơn hàng, các thị trường xuất khẩu lớn yêu cầu nghiêm khắc hơn về tính hợp pháp và bền vững của sản phẩm. Nhiều DN phải thu hẹp quy mô sản xuất. Một số doanh nghiệp thậm chí đã phải đóng cửa.
Dự báo tình hình sản xuất, xuất khẩu gỗ trong năm 2024 vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Trong khi đó, mục tiêu đặt ra của toàn ngành là đến năm 2025, giá trị xuất khẩu gỗ và lâm sản của Việt Nam đạt 20 tỷ USD, trong đó kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt hơn 18,5 tỷ USD. Đến năm 2030, giá trị xuất khẩu đạt 25 tỷ USD. Trong bối cảnh thị trường vẫn yếu, việc phấn đấu để đạt được những con số nói trên khó mà đạt được nếu không có sự thay đổi, tái cơ cấu lại trong nội bộ ngành sản xuất.
Vừa lo phục hồi vừa phải đáp ứng các tiêu chuẩn của thế giới
Để thúc đẩy thị trường, các DN, hiệp hội ngành gỗ đang tích cực thực hiện nhiều chương trình mua bán cuối năm. Tại Đồng Nai, hơn 1 ngàn gian hàng gỗ tham gia Lễ hội mua sắm tết Giáp Thìn, diễn ra từ nay cho đến hết ngày 4-2-2024 tại khu chợ đầu mối đồ gỗ Hố Nai (đường Điểu Xiển, P.Tân Biên, TP.Biên Hòa). Theo ông Võ Quang Hà, Tổng Giám đốc Công ty CP Tân Vĩnh Cửu, đơn vị tổ chức thì sự kiện có quy mô hơn 1 ngàn gian hàng của các DN trong và ngoài tỉnh. Các hoạt động chính nằm trong Lễ hội bao gồm trưng bày và giới thiệu các sản phẩm đồ gỗ nội ngoại thất Việt Nam chất lượng xuất khẩu; tổ chức các buổi hội thảo chủ đề: giải pháp xúc tiến xuất khẩu đồ gỗ nội ngoại thất; ứng dụng sáng tạo mới trong sản xuất, chế biến gỗ; lễ hội giỗ tổ ngành gỗ…
Tương tự, đầu năm 2024, Hiệp hội Chế biến gỗ mỹ nghệ TP. HCM sẽ tổ chức Hội chợ HawaExpo 2024, diễn ra từ 6 đến 9-3 với hơn 2,4 ngàn gian hàng, trong đó 80% thuộc nhóm DN sản xuất. Cũng trong năm tới, dựa trên nhu cầu của khách mua hàng, mô hình triển lãm dạng chuỗi đầu tiên tại Đông Nam Á sẽ được ra mắt.
Những bước đi này góp phần mang đến bức tranh toàn cảnh về năng lực của quốc gia xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ thứ 5 thế giới. Đồng thời từng bước tăng cường kết nối cung - cầu, tháo mác “công xưởng gia công”, góp phần gia tăng giá trị xuất khẩu.
Cùng với việc tìm kiếm đơn hàng, giữ nhịp sản xuất, xuất khẩu thì trước những yêu cầu khắt khe của thị trường, DN ngành gỗ cũng phải tái cơ cấu, thay đổi để đáp ứng các tiêu chuẩn của thế giới.
Đơn cử như đối với thị trường EU, quy định chống phá rừng của EU (EUDR) có hiệu lực từ tháng 6-2023 và các DN nghiệp gỗ xuất khẩu sẽ có 18-24 tháng để đáp ứng các yêu cầu từ quy định mới này. Do đó, theo Tô Xuân Phúc 2 yêu cầu cốt lõi các DN cần lưu tâm để các sản phẩm gỗ được lưu thông tại thị trường này là không gây mất rừng và hợp pháp. Hiện tại, nhiều khách hàng trong khu vực này đã và đang áp dụng nhiều tiêu chuẩn sản xuất và tiêu dùng bền vững tự nguyện đối với các sản phẩm gỗ, ví dụ các sản phẩm có chứng chỉ quản lý rừng bền vững FSC. Bên cạnh đó, Hiệp định Đối tác tự nguyện giữa Việt Nam và EU về thực thi luật lâm nghiệp, quản trị rừng và thương mại lâm sản (Hiệp định VPA/FLEGT) đã được ký kết. Trong đó, Việt Nam cam kết tất cả các mặt hàng gỗ xuất khẩu sang EU là hợp pháp, không cách nào khác, DN buộc phải thích nghi và làm theo.
