​Trong phần trả lời chất vấn của các đại biểu tại Kỳ họp thứ 18, HĐND tỉnh khóa X ngày 17-7, Đại tá Nguyễn Hồng Phong, Giám đốc Công an tỉnh đã chỉ ra những tồn tại, khó khăn và cả những giải pháp để đấu tranh, ngăn chặn tội phạm lừa đảo trên không gian mạng.

Giám đốc Công an tỉnh, Đại tá Nguyễn Hồng Phong trả lời chất vấn tại kỳ họp HĐND tỉnh vào sáng 17-7

Chỉ rõ những thủ đoạn tinh vi

Theo Đại tá Nguyễn Hồng Phong, trong 6 tháng đầu năm 2024, trên địa bàn tỉnh, lực lượng công an đã tiếp nhận 125 vụ với số tiền hơn 325 tỷ đồng. Chưa kể Công an tỉnh còn phát hiện và chủ động ngăn chặn hàng trăm vụ việc chuyển tiền qua tài khoản bằng các phương thức khác nhau. Chủ yếu là do công an cấp xã phát hiện.

Qua nghiên cứu phân tích cho thấy còn một số vấn đề cần quan tâm. Trong đó sẽ tập trung vào công tác tuyên truyền để thấy rõ phương thức nổi lên hiện nay là thủ đoạn tuyển dụng cộng tác viên để kinh doanh, buôn bán qua mạng.

Theo Đại tá Nguyễn Hồng Phong, hình thức này tập trung vào đối tượng là công nhân, học sinh với lượng tiền không nhiều nhưng lại gây bức xúc trong đời sống xã hội (chiếm đến 44%). Đây là hướng để lực lượng công an sẽ tập trung vào tuyên truyền qua một kênh phù hợp hơn.

Ngoài ra, còn một số thủ đoạn khác như: các đối tượng lợi dụng sơ hở để thâm nhập vào tài khoản người dùng bằng các mã độc (tỷ lệ này chiếm đến 18%); thủ đoạn gọi điện giả danh các cơ quan chức năng, công an, tòa án, viện kiểm sát, nhân viên ngân hàng, bưu điện để lừa đảo. Đây là những thủ đoạn cũng khá nhức nhối hiện nay trên địa bàn tỉnh.

Bên cạnh đó, các đối tượng lợi dụng các sàn nhị phân, các công ty chứng khoán để lừa đảo với tỷ lệ là 13%. Thủ đoạn này, các đối tượng lừa đảo tập trung vào các đối tượng mới sử dụng công nghệ, mới được con, cháu cho cài đặt các thiết bị, cài đặt các tài khoản ngân hàng để nhận tiền lương...

Thiệt hại trong các vụ này không lớn nhưng người dân ngại trình báo. Bên cạnh đó, có một số vụ tài sản rất lớn nhưng bản thân người dân không muốn cung cấp thông tin cho cơ quan công an.

Tội phạm chỉ cần 3-5 phút để tẩu tán tài sản

Lý giải về việc tỷ lệ điều tra phá các vụ án đạt tỷ lệ thấp như đại biểu HĐND tỉnh đặt vấn đề tại phiên họp, Giám đốc Công an tỉnh Nguyễn Hồng Phong cho rằng, cầm đầu các đường dây này chủ yếu là người nước ngoài, hoạt động ở địa bàn nước ngoài, nhưng đối tượng thực hiện là người Việt Nam.

Các đối tượng có kịch bản hết sức rõ ràng, sử dụng môi trường mạng và hàng ngàn tài khoản để thực hiện. Các đối tượng có móc nối với nhau cho nên chỉ mất từ 3-5 phút là các đối tượng đã chuyển tiền qua các tài khoản khác hoặc dùng để mua tiền điện tử...

Đại tá Nguyễn Hồng Phong cho biết, có cả những người có nhận thức cao, có kiến thức về xã hội, kiến thức về quản lý, kiến thức về công nghệ nhưng cũng dễ dàng bị tội phạm công nghệ cao lừa. Nhiều trường hợp phải mất nhiều ngày sau mới bắt đầu cung cấp thông tin rất nhỏ giọt cho lực lượng công an.

Đại tá Nguyễn Hồng Phong cho rằng, việc người dân không nhận diện được các loại đối tượng tội phạm trong sử dụng công nghệ thì lực lượng công an cũng gặp rất nhiều khó khăn. Để tìm được số định danh, số điện thoại tài khoản Zalo này của ai cũng phải mất vài ngày đến vài tuần, thậm chí các công ty đa quốc gia, các kênh Tiktok họ cũng không phối hợp. Tìm ra tài khoản Facebook này thì nó đã lập ra tài khoản Facebook khác, tính định danh của những đối tượng này là không cao.

Đề cao cảnh giác

Cũng theo Đại tá Nguyễn Hồng Phong, một thực tế cho thấy, còn nhiều cán bộ, đảng viên còn khá thờ ơ trong việc bảo vệ dữ liệu cá nhân của mình. Chính vì vậy cho nên đã cung cấp thông tin cho người khác một cách dễ dàng.

Trước thực tế đó, Đại tá Nguyễn Hồng Phong cho biết, lực lượng công an đã đặt ra giải pháp “4 không, 2 phải": “không sợ, không tham, không kết bạn với người lạ và không chuyển khoản nếu không biết rõ người mà mình đang giao tiếp là ai".

Đại tá Nguyễn Hồng Phong khuyến cáo, khi đối tượng gọi điện xưng là công an, viện kiểm sát thì hãy gọi ngay cho công an gần nhất để trình báo. Về vấn đề này, Đại tá Nguyễn Hồng Phong cho biết, thời gian tới sẽ cung cấp số điện thoại đường dây nóng 24/7, để người dân trình báo khi gặp bất kỳ một trường hợp nào.

Một giải pháp rất quan trọng là coi trọng việc sinh trắc học. Đại tá Nguyễn Hồng Phong cho rằng, thời gian vừa qua có một làn sóng cho rằng việc sinh trắc học là gây khó khăn. Thực sự đây là công cụ mà lực lượng chức năng đã hết sức nỗ lực trong việc chuyển đổi số theo Đề án 06 để giúp ngăn chặn các vụ lừa đảo trên không gian mạng.

Về giải pháp 2 phải là phải cảnh giác và phải trình báo. Việc trình báo người dân cần phải làm nhanh, chứ để đến nhiều ngày sau thì đối tượng đã chuyển tiền đi nơi khác rồi.