Sức sống mới nơi vùng căn cứ xưa

Nhớ một thời gian khó

Trước đây, mặc dù cách Trung tâm Hành chính tỉnh Bình Phước (cũ) 6-7km, mọi giao thương với bên ngoài của ấp Cầu Rạt phụ thuộc vào con đường đất đỏ ĐT741 (nay là ĐT753) bụi mù vào mùa nắng, lầy lội vào mùa mưa và bởi 2 chiếc cầu Rạt (cầu Rạt lớn và nhỏ) cũ kỹ nên rất khó khăn, nhiều trở ngại. Người dân di chuyển ra bên ngoài chủ yếu đi bộ hoặc bằng xe đạp thồ, xe bò.

Ông Trần Văn Lâm (78 tuổi, ngụ ấp Cầu Rạt, xã Đồng Tâm) kể: Năm 1978, khi gia đình ông và một nhóm người miền Trung di cư tự do về đây lập nghiệp, vùng đất Cầu Rạt rất thưa dân. Ngoài xóm nhỏ dân cư trú ngụ tập trung thì chỉ có vài chục hộ dân sống rải rác tại các vườn rẫy.

Ông Lâm chia sẻ: “Lúc ấy, xung quanh vẫn còn nhiều rừng, càng đi sâu vào hướng cầu Mã Đà thì rừng càng rậm rịt. Ngoài khai thác đất hoang làm rẫy, có một bộ phận dân cư dựa vào rừng để sinh sống như: săn bẫy, khai thác gỗ, mây, lồ ô, đốt than…

“Ăn của rừng rưng rưng nước mắt” là câu nói cửa miệng của những người dân từng làm nghề rừng, khai phá rừng làm rẫy tại ấp Cầu Rạt. Sốt rét, hiểm nguy từ rừng đã làm không ít người bỏ mạng, tật nguyền hoặc suy kiệt sức khỏe với những chuyến đi rừng dài ngày, thời rừng chưa bị “đóng cửa”, cấm khai thác.

Năm 1994, khi có xã mới Tân Phước, dân số ấp Cầu Rạt khoảng 178 hộ và tuyến đường đất đỏ ĐT741 (cũ) được các cấp chính quyền thường xuyên duy tu, sửa chữa nhưng vẫn chưa thoát cảnh “nắng bụi, mưa lầy”. Mỗi khi ra ngoài giao thương, thiếu phương tiện di chuyển như: xe bò, xe đạp thồ, xe gắn máy, vẫn còn số ít người Kinh và đồng bào dân tộc thiểu số như: Tày, Nùng, Khmer đi bộ thành nhóm nhỏ với quang gánh, cõng trên lưng nhiều nông sản, gà, vịt nuôi ra trao đổi hàng hóa thiết yếu như: mắm, muối, bột ngọt, đường, thuốc men… Đặc biệt, nơi vườn rẫy xa xôi, phương tiện không có hoặc di chuyển khó khăn, người bị bệnh nặng hoặc chuyển dạ thường được người nhà, hàng xóm thồ xe đạp, gánh võng ra bên ngoài cấp cứu, sinh đẻ.

Bừng lên sức sống

Tất cả đã lùi vào quá khứ và vùng đất ấp Cầu Rạt nay bừng lên sức sống, sinh khí mới khi tỉnh Đồng Nai cũ và tỉnh Bình Phước cũ hợp về một nhà với tên gọi tỉnh Đồng Nai; đồng thời, vùng đất ấp Cầu Rạt giờ thuộc xã Đồng Tâm mới khi hợp nhất 3 xã: Đồng Tâm, Đồng Tiến, Tân Phước, huyện Đồng Phú (cũ).

Ông Trần Mạnh Cường, Trưởng ấp Cầu Rạt, xã Đồng Tâm, bày tỏ: Khi chưa thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, thành lập xã Đồng Tâm mới, Cầu Rạt là ấp trung tâm của xã Tân Phước (cũ). Do đó, các công trình hạ tầng tạo nên bộ mặt phát triển đều được địa phương chọn vùng đất ấp Cầu Rạt để đầu tư như: đường, điện, trạm y tế, trường học, Nhà bia ghi danh tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ của xã. Đồng thời, ấp Cầu Rạt còn thụ hưởng 4 công trình, dự án cấp quốc gia, cấp tỉnh đang trong quá trình thi công, đầu tư gồm: Dự án Tăng cường khả năng thoát lũ suối Rạt; Tuyến đường tránh Đồng Tiến - Tân Phú; Mở rộng, nâng cấp tuyến ĐT753; Tuyến cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành.

“Năm 2024, xã Tân Phước được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và Cầu Rạt là ấp trung tâm của xã nên chúng tôi huy động được gần 2 tỷ đồng trong nhân dân để cùng với xã đối ứng với nguồn vốn ngân sách đầu tư đạt 100% đường giao thông bê tông nhựa hoặc bê tông xi măng; điện sinh hoạt và phục vụ sản xuất, kinh doanh; nhà văn hóa, cảnh quan theo tiêu chí sáng, xanh, sạch, đẹp” - ông Cường nhấn mạnh.

Những năm 1990, khi mới về đây lập nghiệp, tôi luôn nỗ lực vượt khó để tạo lập cuộc sống mới tốt hơn. Điều tôi hạnh phúc nhất là các cấp chính quyền qua mỗi thời kỳ luôn quan tâm đến người dân, ưu tiên đầu tư, xây dựng vùng đất ấp Cầu Rạt phát triển không ngừng theo thời gian.

Ông PHẠM MINH TẦN (tổ 2, ấp Cầu Rạt, xã Đồng Tâm)

Ấp Cầu Rạt hiện có 396 hộ dân/gần 1,5 ngàn nhân khẩu, diện tích sản xuất nông nghiệp đạt 165ha. Hiện ấp không còn hộ nghèo, 100% dân cư trong ấp đều có nhà ở khang trang, trên 30% số hộ có đời sống, thu nhập thuộc diện khá trở lên. Thu nhập chủ yếu của người dân trong ấp từ nông nghiệp, dịch vụ, một bộ phận giới trẻ tham gia lao động tại các công ty… Thu nhập bình quân đầu người (thống kê vào cuối năm 2024) là 85 triệu đồng.

Về đây định cư từ năm 1996, ông Vũ Xuân Roanh, Bí thư Chi bộ ấp Cầu Rạt, cảm nhận sự đổi thay của vùng đất này theo từng mốc thời gian. Điều làm ông cảm nhận sâu sắc nhất là từ vùng đất nghèo nhất xã Đồng Xoài năm xưa, Cầu Rạt trở thành ấp trung tâm và luôn đi đầu trong các phong trào xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao của xã Tân Phước và huyện Đồng Phú (cũ). Vì vậy, ông càng vững niềm tin, ấp Cầu Rạt sẽ vươn tầm mạnh mẽ khi hợp nhất xã, tỉnh và các công trình, dự án trọng điểm quốc gia, tỉnh đầu tư có một phần nằm trên địa bàn ấp hoàn thành.

Chia tay ấp Cầu Rạt những ngày cuối tháng 8-2025 với nhiều công trình đang gấp rút thi công để sớm kịp tiến độ, đưa vào sử dụng, phục vụ phát triển kinh tế vùng, tỉnh Đồng Nai và người dân nơi đây, chúng tôi cũng như bao người dân ấp Cầu Rạt (vùng chiến khu của bộ đội Quân khu 7 xưa) hân hoan và kỳ vọng, ấp Cầu Rạt sẽ phát triển hơn nữa khi khắp nơi trên cả nước nói chung, tỉnh Đồng Nai nói riêng đang nỗ lực thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp để gần dân, phục vụ nhân dân tốt hơn.