(CTT-Đồng Nai) - Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, tình hình thời tiết diễn biến ngày càng phức tạp là nguyên nhân thường xảy ra các thiên tai trên địa bàn tỉnh như: mưa lớn gây ngập lụt, lốc xoáy, mưa đá, sét, sạt lở đất, hạn hán, xâm nhập mặn, triều cường...
Đoàn công tác Ban Chỉ huy PCTT-TKCN của Bộ Công thương kiểm tra thực tế tại hồ thủy diện Trị An
Đoàn công tác Ban Chỉ huy PCTT-TKCN của Bộ Công thương kiểm tra thực tế tại hồ thủy diện Trị An
Theo đó, Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai - tìm kiếm cứu nạn (PCTT-TKCN) tỉnh cũng như các đơn vị quản lý hồ, đập thủy điện trên địa bàn tỉnh rất chú trọng công tác xây dựng phương án điều tiết, nhất là tình trạng xả lũ khẩn cấp và thông tin kịp thời đến người dân vùng hạ du khi xả lũ của các công trình hồ, đập thủy điện nhằm đảm bảo an toàn cho vùng hạ du.
Tình hình thiên tai diễn biến bất thường
Năm 2023, tình hình thiên tai diễn biến phức tạp hơn mọi năm. Cụ thể, trong 8 tháng đầu năm, toàn tỉnh đã xảy ra 10 đợt mưa lớn kèm dông lốc. Tổng thiệt hại làm 2 người chết; 1 căn nhà cấp 4 và 1 nhà kho bị sập, 34 căn nhà tốc mái, 84 căn nhà bị ngập, 189 lồng bè nuôi trồng thủy sản bị cuốn trôi gần 1,7 ngàn tấn cá, gần 1,3 ngàn ha lúa, hoa màu và cây ăn trái, 149 ao cá ngập nước, sạt lở 1 công trình thủy lợi…Ước tổng thiệt hại về tài sản khoảng 33 tỉ đồng. Trong đó, lốc xoáy xảy ra tại hầu hết các địa phương, trung bình từ 7-10 đợt/năm. Ngập lụt, sạt lở bờ sông thường xảy ra ở vùng trũng, thấp ven sông Đồng Nai, sông La Ngà thuộc các huyện Tân Phú, Định Quán, Vĩnh Cửu và TP.Biên Hòa.
Tuy tình hình bão lũ phức tạp hơn mọi năm nhưng theo nhận định của các cơ quan khí tượng thủy văn, vào nửa cuối năm 2023 ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, nguy cơ xảy ra nắng nóng, hạn hán, thiếu nước nghiêm trọng sẽ xảy ra tại các khu vực Trung bộ, Tây nguyên và Đông Nam bộ. Đến nay, trên toàn quốc tổng lượng mưa phổ biến ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm; hiện nay mực nước tại nhiều hồ chứa lớn ở mức rất thấp, một số hồ chứa lớn thiếu hụt từ vài chục đến hàng trăm triệu m
3.
Ông Nguyễn Phước Huy, Giám đốc Đài Khí tượng thủy văn Đồng Nai cho biết, trên địa bàn tỉnh, lượng mưa đến ngày 25-7-2023 mới đạt hơn 50% so với trung bình nhiều năm; dự báo tổng lượng mưa tháng 10-11 thấp hơn 10-20% so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ; mùa mưa kết thúc vào khoảng cuối tháng 10, đầu tháng 11, sớm hơn trung bình nhiều năm. Nhiệt độ trung bình tháng 10-12 năm 2023 sẽ cao hơn trung bình nhiều năm cùng thời kỳ khoảng 0,5-1 ℃; mực nước trên các sông suối xuống dần, cần đề phòng tình trạng thiếu hụt nguồn nước có thể xảy ra.
Xả lũ tại Hồ thủy điện Trị An
Xả lũ tại Hồ thủy điện Trị An
Đồng Nai là tỉnh ít xảy ra thiên tai hơn so với nhiều địa phương khác trong cả nước. Tỉnh lại có diện tích rừng lớn, quan tâm công tác giữ rừng, đầu tư cho hệ thống thủy lợi. Tuy nhiên, Ban chỉ huy PCTT-TKCN tỉnh không chủ quan mà luôn chủ động từ ban hành kế hoạch, chương trình đến công tác chỉ đạo, đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về PCTT; thực hiện nghiêm các quy định về quản lý an toàn đập, giám sát vận hành hồ chứa, nhất là các đập, hồ chứa thủy điện…vì các dự án thủy điện xả lũ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hạ nguồn là Đồng Nai.
Trong đó, hồ Trị An với diện tích 323km², dung tích chứa trên 2,7 tỷ m³ là nơi trữ nước để cung cấp cho Nhà máy thủy điện Trị An. Hồ chứa này có vai trò điều tiết nước cho vùng hạ du vừa đảm bảo nguồn nước phục vụ cho sinh hoạt, sản xuất vào mùa khô, vừa xả lũ vào mùa mưa.
Ông Võ Tấn Nhẫn, Giám đốc Công ty Thủy điện Trị An cho biết, trong tình hình chung của cả nước, mùa khô vừa qua rất căng thẳng, hồ Trị An bị cạn nhưng công ty vẫn đảm bảo nguồn nước cho hạ du; nhất là cấp nước sinh hoạt cho các thành phố lớn là TP.Biên Hòa, TP.HCM và tỉnh Bình Dương. Dự báo mùa lũ năm nay thiên về hướng an toàn nhưng thực tế 2 đợt lũ vừa qua, lượng nước đổ về khá nhiều và đặc biệt năm nay thủy điện phải xả lũ sớm từ tháng 5 vì thường phải đến giữa cuối tháng 9 mới xả lũ. Như mọi năm, công tác PCTT cực kỳ quan trọng với công ty. Vấn đề điều tiết nước cho vùng hạ du là nỗi lo rất lớn luôn được công ty đặc biệt quan tâm vì tập quán của người dân sinh sống dọc bờ sông thường nuôi cá, trồng trọt…nên lưu lượng nước về lớn, xả lũ ảnh hưởng đến sản xuất của người dân. Theo đó, công ty tăng cường công tác theo dõi khí tượng thủy văn ngắn hạn, trung hạn để có những giải pháp thích hợp trong phương án giảm thiểu thiệt hại do thiên tai. Trong đó, doanh nghiệp đặc biệt quan tâm đến công tác phối hợp với những địa phương ở vùng hạ du trong việc thông báo hoạt động xả lũ của đập thủy điện.
Theo Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Trần Đình Minh, tỉnh đang kiến nghị Bộ NN-PTNT sớm chỉ đạo xây dựng hoàn thành bản đồ ngập lụt vùng hạ du sông Đồng Nai để bàn giao cho Công ty thủy điện Trị An làm cơ sở để doanh nghiệp này lập phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp cũng như việc cắm mốc hạ du cảnh báo cho người dân về tình hình ngập lụt.
