Với những lợi thế về đa dạng sinh học, những nỗ lực bảo tồn và phát triển những loài động, thực vật quý hiếm cũng như thu hút khách du lịch trong và ngoài nước, Khu bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai (gọi tắt là Khu bảo tồn) đang chuẩn bị hồ sơ trình Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) gửi lên Chương trình Vườn di sản ASEAN đề nghị công nhận Khu bảo tồn là Vườn di sản ASEAN.
Du lịch khám phá rừng
tại Khu bảo tồn TNVH Đồng Nai
Đáp ứng các tiêu chí
Vườn di sản ASEAN là các khu bảo tồn được lựa chọn trong khu vực ASEAN, được biết đến với sự đa dạng sinh học và hệ sinh thái độc đáo, sự hoang dã và các giá trị nổi bật. Các Vườn di sản ASEAN được đánh giá cao nhất vì tầm quan trọng của chúng về bảo tồn, duy trì các quá trình sinh thái và hệ thống hỗ trợ sự sống; bảo tồn sự đa dạng di truyền; đảm bảo tính bền vững của các hệ sinh thái; duy trì những vùng hoang dã có giá trị về danh lam thắng cảnh, văn hóa, giáo dục, nghiên cứu, giải trí và du lịch.
Để được công nhận Vườn di sản ASEAN, Khu bảo tồn phải đạt được 10 tiêu chí, gồm: tính toàn vẹn sinh thái, tính đại diện, tính tự nhiên, tầm quan trọng của tính bảo tồn cao, có ý nghĩa dân tộc học… Việc được công nhận vườn di sản sẽ thể hiện được nỗ lực của địa phương và quốc gia trong việc nâng cao uy tín, hình ảnh của Việt Nam trong vai trò bảo tồn đa dạng sinh học. Các hoạt động nghiên cứu, tiếp cận, chia sẻ nguồn gen…cũng là quyền lợi của khu bảo tồn khi thực hiện ĐDSH. Khu bảo tồn cần bổ sung thông tin cụ thể từng tiêu chí theo quy định của Chương trình Vườn di sản ASEAN để có tính thuyết phục khi các đơn vị thông qua hồ sơ.
Khu Bảo tồn thiên nhiên văn hóa Đồng Nai có diện tích trên 100 ngàn ha. Tại đây có 1.552 loài thực vật và 1.781 loài động vật với nhiều loài quý, hiếm, đặc hữu. Nơi đây thuộc tiểu vùng bảo tồn sinh thái khẩn cấp, nằm trong hệ sinh thái Trường Sơn, là một trong 200 vùng sinh thái quan trọng thế giới. Khu bảo tồn là sinh cảnh ưu tiên được xác định bởi Quỹ Bảo tồn Việt Nam. Đây là nơi còn lại mảnh rừng mưa nhiệt đới cuối cùng của miền Nam Việt Nam. Năm 2011, Khu bảo tồn được UNESCO công nhận là Khu Dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai, Khu bảo tồn và VQG Cát Tiên có vai trò là vùng lõi của Khu dự trữ sinh quyển.
Điểm đến hấp dẫn của khách du lịch và các nhà nghiên cứu khoa học
Theo ông Nguyễn Hoàng Hảo, Giám đốc Khu bảo tồn, những năm qua, với mục tiêu khôi phục lại sự ĐDSH của hệ sinh thái rừng cây tự nhiên bản địa thuộc lưu vực sông Đồng Nai và vùng miền Đông Nam bộ, Khu bảo tồn đã nỗ lực trong công tác khôi phục, bảo vệ thiên nhiên, sự ĐDSH, tạo ra khu bảo tồn thiên nhiên rộng lớn nối liền với Vườn Quốc gia Cát Tiên, bảo tồn nơi cư trú và di trú cho các loài động vật hoang dã, đồng thời gắn công tác bảo tồn thiên nhiên với việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, lịch sử của các di tích nằm trong Khu bảo tồn để nơi đây không chỉ có sự đa dạng về các hệ sinh thái và còn là nơi giáo dục, phát huy truyền thống cách mạng. Với những giá trị trên, nếu Khu bảo tồn được ASEAN công nhận là vườn di sản thì sẽ mở ra nhiều cơ hội hợp tác, đầu tư giữa Đồng Nai với các tổ chức quốc tế về bảo tồn thiên nhiên.
Đánh giá về những giá trị văn hóa dân tộc, một trog những tiêu chí của vườn di sản, ông Nguyễn Hồng Ân, Phó giám đốc Sở VHTT-DL cho rằng, hiện nay các nhà khảo cổ học đã chứng minh được Khu bảo tồn là nơi mà người cổ Đồng Nai đã có quá trình sinh sống và để lại tầng văn hóa dày. Đặc biệt, tại khu vực Đồi phòng không và địa đạo Suối Linh vẫn còn rất nhiều dấu tích về quá trình cư trú và xưởng chế tác các công cụ đồ đá nổi tiếng, hiện Sở VHTT-DL đang xây dựng hồ sơ để trình UBND tỉnh công nhận 2 điểm trên là di tích.
Ngoài ra, theo ông Ân, Khu bảo tồn còn có di tích liên quan đến văn hóa Óc Eo tại xã Phú Lý. Tuy di tích không còn nguyên vẹn nhưng vẫn có thể khai quật và bảo tồn để phát triển du lịch. Đối với tiêu chí ý nghĩa về dân tộc học thì hiện nay trong Khu bảo tồn còn có cộng đồng các dân tộc thiểu số đang sinh sống, trong đó có 2 dân tộc bản địa là dân tộc Mạ và Chơ ro đã cư trú rất lâu đời cùng với một số dân tộc thiểu số khác từ miền Bắc di cư vào Nam đã tạo ra một nền văn hóa phi vật thể khá phong phú.
Ông Ân cũng cho rằng, trong quá trình xây dựng Vườn di sản ASEAN, Khu bảo tồn cần xác định bảo đảm sử dụng bền vững cho tất cả các giá trị hiện có gồm nguồn tài nguyên thiên nhiên và nguồn tài nguyên về lĩnh vực văn hóa, lịch sử (Căn cứ TW cục miền Nam, Khu ủy miền Đông Nam bộ và địa đạo Suối Linh).
Phan Anh
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
Hôm nay
Tổng lượt truy cập