(CTT-Đồng Nai) - Nghị quyết số 01/2024/NQ-HĐTP ngày 16-5-2024 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của pháp luật trong giải quyết vụ việc về hôn nhân và gia đình (viết tắt Nghị quyết 01) có quy định, khi vợ đang mang thai (không phải con chung của vợ chồng) thì người chồng cũng không có quyền đơn phương ly hôn.
Chỉ cần vợ mang thai là không được ly hôn
Ly hôn là quyền của vợ, chồng. Quyền này được pháp luật thừa nhận tại Điều 55 (Thuận tình ly hôn) và Điều 56 (Ly hôn theo yêu cầu của một bên) của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. Tuy vậy, tại khoản 3, Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 hạn chế quyền đơn phương ly hôn của người chồng trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
Để hướng dẫn vấn đề này, khoản 4, Điều 2 Nghị quyết 01 nêu rõ, trường hợp vợ đang có thai, sinh con thì chồng không có quyền yêu cầu ly hôn mà không phân biệt vợ có thai, sinh con với ai.
Đây là quy định mới được nhiều người quan tâm. Đồng thời, Nghị quyết 01 còn hướng dẫn thêm về trường hợp mang thai hộ vì mục đích nhân đạo thì việc xác định quyền yêu cầu giải quyết ly hôn của chồng như sau: chồng của người mang thai hộ không có quyền yêu cầu tòa án giải quyết ly hôn khi vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi; chồng của người nhờ mang thai hộ không có quyền yêu cầu tòa án giải quyết ly hôn khi vợ đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi hoặc khi người mang thai hộ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi (khoản 6, Điều 2).
Bảo vệ phụ nữ mang thai
Theo một Thẩm phán của Tòa án nhân dân tỉnh (đã về hưu) cho biết, vấn đề bác đơn yêu cầu đơn phương ly hôn của người chồng khi căn cứ vào khoản 3, Điều 51 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 được các cấp tòa án áp dụng xuyên suốt kể từ ngày 1-1-2015 (thời điểm luật này có hiệu lực thi hành). Tuy nhiên, trong quá trình giải quyết vụ án, các cấp tòa án cũng gặp phải sự phản kháng từ phía người yêu cầu ly hôn, thân nhân của họ và ngay cả giới luật sư cũng bức xúc với việc pháp luật hạn chế quyền đơn phương ly hôn của người chồng trong trường hợp vợ ngoại tình có thai, mang thai và nuôi con dưới 12 tháng tuổi mà bào thai, người con đó không phải của chồng là thiếu bình đẳng.
Cũng theo vị cựu Thẩm phán này, khi Nghị quyết 01 có hiệu lực thì những khó khăn, vướng mắc trong việc giải quyết trường hợp người chồng đơn phương yêu cầu ly hôn được giải tỏa. Bởi Nghị quyết 01 đã hướng dẫn rất cụ thể về quyền yêu cầu giải quyết ly hôn quy định tại khoản 3, Điều 51 của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014; được các cấp tòa án lấy đó làm cơ sở, căn cứ trong việc từ chối thụ lý hoặc bác yêu cầu đơn phương ly hôn của người chồng.
Còn luật gia Đỗ Văn Gọn (Hội Luật gia tỉnh) thì cho biết thêm, việc pháp luật hạn chế quyền đơn phương yêu cầu ly hôn của người chồng trong các trường hợp này là nhân văn, hướng tới bảo vệ người mẹ trong thời kỳ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi.