(CTT - Đồng Nai) - Không ít người trẻ đã trưởng thành, có gia đình riêng vận muốn dựa dẫm vào cha mẹ mặc dù cha mẹ đã già, khó khăn. Điều này không trái với tình mẫu tử nhưng với góc độ pháp luật thì không phù hợp.

Bởi theo Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 thì cha mẹ sẽ không còn trách nghiệm chăm sóc nuôi dưỡng khi con đã trưởng thành (từ đủ 18 tuổi trở lên, không thuộc trường hợp bị hạn chế về khả năng lao động, không tự nuôi sống bản thân, không có tài sản riêng).

Khó khăn là tìm cha mẹ “yêu sách”
Mặc dù đã có gia đình, con cái, khi gặp khó khăn về chỗ ở, bà N.U. (tạm trú tại phường Long Bình, thành phố Biên Hòa) nhiều lần về xin mẹ ruột là bà C.T.H. (68 tuổi, ngụ xã Thiện Tân, huyện Vĩnh Cửu) tá túc. Do nhà chật hẹp, lại phải nuôi cháu (con riêng của chị N.U.) nên bà C.T.H. từ chối. Chính vì vậy, chị N.U. lu loa khắp xóm là bà C.T.H. ngược đãi con và phản ánh lên chính quyền về việc bị bà C.T.H. lẩn tránh mỗi khi ghé thăm.
Hay như trường hợp anh N.V.T. (tạm trú phường Trung Dũng, thành phố Biên Hòa) làm ăn kinh doanh bị thua lỗ dẫn tới bán nhà, không có nơi ở ổn định nên liên tục tìm đến cha mẹ ruột ở phường Quyết Thắng (thành phố Biên Hòa) để đưa “yêu sách” cho anh 400 triệu đồng để trang trải cuộc sống, trả nợ hoặc lo chuyện ăn ở, sinh hoạt cho vợ chồng anh khi ở cùng. Điều này làm vợ chồng ông K. lo lắng nên tìm người hiểu biết pháp luật hỗ trợ.
“Một khi con trưởng thành đã có gia đình riêng, ở riêng, nay gặp khó khăn muốn quay về chung sống cùng cha mẹ, nếu cha mẹ không cưu mang liệu có vi phạm pháp luật không ?” - ông K. thắc mắc.

Phải tự làm chủ bản thân
Câu chuyện của chị N.U. với bà C.T.H., giữa anh N.V.T. với vợ chồng ông K., theo luật sư Nguyễn Đức (Đoàn Luật sư tỉnh), là chuyện thường gặp trong cuộc sống hiện tại. Đa phần các bậc cha mẹ thường lấy tình yêu thương để giải quyết bằng cách chiều theo ý con để gia đình yên ấm. Tuy nhiên, cha mẹ cũng có quyền không thực hiện “yêu sách” của con trong trường hợp con đã khôn lớn, không thuộc trường hợp của khoản 2, Điều 69 và khoản 3, Điều 70 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014.


Chẳng hạn, cha mẹ không có nghĩa vụ trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con đã thành niên. Trừ trường hợp con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình. Tuy vậy, các con của ông bà vẫn không bị pháp luật hạn chế quyền tới thăm, chăm sóc.
Bởi vì, tại khoản 3, Điều 2 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 có quy định, các thành viên trong gia đình có nghĩa vụ tôn trọng, quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ nhau. Đồng thời, tại các điểm e, g, khoản 1, Điều 3 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2022 nghiêm cấm hành vi: ngăn cản thành viên gia đình gặp gỡ người thân; ngăn cản việc thực hiện quyền, nghĩa vụ trong quan hệ gia đình giữa ông, bà và cháu; giữa anh, chị, em với nhau.
Riêng vấn đề các con gặp khó khăn xin dọn về nhà cha mẹ ở, nếu cha mẹ không đồng ý liệu họ có vi phạm pháp luật? Theo luật sư Nguyễn Đức, về mặt pháp lý, cha mẹ không cho con về ở cùng (cư trú) tại nhà mình không có gì sai trái. Tuy nhiên, về mặt tình cảm, đạo đức xã hội thì đó là việc không nên làm. Bởi vì, trước khó khăn, hoạn nạn của con mà cha mẹ không mở rộng vòng tay cưu mang, ích kỷ từ chối thì khi về già, làm sao cha mẹ nương tựa vào con được.
“Do đây là vấn đề nhạy cảm, việc ứng xử ra sao là do gia đình họ quyết định. Chúng tôi chỉ đưa ra các tình huống và giải pháp để họ có cách ứng xử phù hợp với pháp luật và hoàn cảnh cụ thể của gia đình” - luật sư Nguyễn Đức bộc bạch.