Hàng loạt dự án liên kết giữa các doanh nghiệp với người trồng ca cao đã và đang được xúc tiến thực hiện, mở ra hướng phát triển lâu dài cho loại cây trồng này. Có thể nói, chưa bao giờ việc phát triển cây ca cao lại “sôi động” như hiện nay.
“Tấp nập” xây dựng cánh đồng lớn trên cây ca cao
Đi đầu trong việc thực hiện liên kết với nông dân xây dựng cánh đồng lớn trên cây ca cao là Công ty TNHH ca cao Trọng Đức (Công ty Trọng Đức). Mục tiêu lớn nhất trong việc liên kết này của Công ty Trọng Đức là nhằm phát triển vùng nguyên liệu ổn định, chất lượng cao phục vụ cho mục tiêu xuất khẩu.
Ngay từ năm 2011, Công ty Trọng Đức đã liên kết nông dân các tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Thuận, Lâm Đồng… đầu tư phát triển vùng chuyên canh cây ca cao theo tiêu chuẩn UTZ (chứng nhận sản xuất tốt của quốc tế cho cây ca cao). Đến năm 2014, Công ty Trọng Đức là một trong những doanh nghiệp đầu tiên được UBND tỉnh phê duyệt thực hiện xây dựng cánh đồng lớn trên cây ca cao theo chủ trương phát triển các chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ nông sản của tỉnh.
Theo Giám đốc Công ty Trọng Đức Đặng Tường Khanh, sau hơn 2 năm triển khai xây dựng, đến nay, cánh đồng lớn trên cây ca cao của công ty đã phát triển được 400 ha. Đặc biệt, từ cuối năm 2015, công ty cũng đã tiến hành ký hợp đồng bao tiêu ca cao tươi cho 235 hộ dân (với diện tích 315 ha) thuộc các tỉnh: Đồng Nai, Bình Thuận, Lâm Đồng. Theo hợp đồng, mức giá sàn thấp nhất được công ty bao tiêu là 6.000 đồng/kg ca cao tươi có chứng nhận UTZ và 5.700 đồng/kg với ca cao thường. Trong trường hợp giá thị trường cao hơn mức giá bao tiêu, công ty sẽ tăng giá thu mua cho nông dân.

Nhiều doanh nghiệp liên kết với nông dân phát triển cây ca cao
Bên cạnh Công ty Trọng Đức, tháng 4 vừa qua, Sở Nông nghiệp - phát triển nông thôn (NN-PTNT) cũng đã chấp thuận chủ trương cho Công ty TNHH Nguyên Lộc ADICO xây dựng dự án cánh đồng lớn liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm ca cao với diện tích 200 ha tại xã Hàng Gòn, TX. Long Khánh.
Mới đây nhất, vào đầu tháng 8, Công ty CP Bamboo Capital (trụ sở tại TP. Hồ Chí Minh) cũng đã có buổi gặp gỡ với nông dân huyện Trảng Bom tham gia dự án cánh đồng lớn, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ ca cao do doanh nghiệp này làm chủ đầu tư.
Đây cũng là dự án đã được Sở NN-PTNT có văn bản chấp nhận về chủ trương. Ban đầu, dự án sẽ triển khai liên kết với nông dân phát triển 1.000 ha ca cao trồng xen canh trong vườn điều tại 3 xã An Viễn, Đông Hòa và Sông Trầu (huyện Trảng Bom).
Có thể nói, chưa bao giờ việc phát triển cây ca cao trên địa bàn tỉnh lại trở nên “nhộn nhịp” như hiện nay. Đặc biệt, việc phát triển cây ca cao hiện nay đều có sự tham gia chặt chẽ của các doanh nghiệp thay vì phát triển “tự phát” của chỉ người trồng ca cao như trước đây.
Việc phát triển ca cao với sự gắn kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp - người nông dân mở ra hướng phát triển bền vững cho loại cây trồng này. Bởi khi tham gia vào các chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ, nông dân sẽ được doanh nghiệp ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với giá ổn định, được hỗ trợ một phần giống, phân bón, hỗ trợ vay vốn ưu đãi, hỗ trợ về kỹ thuật trồng, chăm sóc, kỹ thuật sau thu hoạch... Trong khi đó, các doanh nghiệp lại xây dựng được vùng nguyên liệu có quy mô, diện tích lớn, tạo ra sản lượng lớn, chất lượng đồng đều để tăng sức cạnh tranh và phát triển bền vững cho sản phẩm ca cao.
“Nâng chất” ca cao Việt
Theo ông Đặng Tường Khanh, lợi thế của ca cao Việt Nam hiện nay là có chất lượng tốt, được thế giới ưa chuộng. “Sau thời gian chào hàng sản phẩm chocolate tại thị trường Nhật Bản và sản phẩm ca cao mass tại thị trường Hàn Quốc, Công ty Trọng Đức đã có được những đơn hàng ổn định tại các thị trường này. Theo đó, mỗi tháng công ty xuất 300kg chocolate vào thị trường Nhật và 10 tấn ca cao mass vào thị trường Hàn Quốc”, ông Khanh cho biết.
Cũng theo ông Khanh, để có được kết quả rất khả quan này, ngay từ khi bắt tay làm ca cao, Công ty Trọng Đức đã rất chú trọng đến việc xây dựng vùng nguyên liệu sạch phục vụ cho việc chế biến các sản phẩm từ ca cao có chất lượng tốt. “Đã tính đến chuyện xuất khẩu thì chất lượng sản phẩm phải đặt lên hàng đầu, muốn vậy phải có được nguồn nguyên liệu sạch và đạt chuẩn”, ông Khanh khẳng định.
Hiện tại, trong số 235 hộ (diện tích 315 ha) tham gia xây dựng cánh đồng lớn mà Công ty Trọng Đức ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm có trên 50% số hộ đã đạt chứng nhận UTZ.
Đặc biệt, vào đầu tháng 8 vừa qua, Công ty Trọng Đức đã ký hợp tác với Công ty TNHH Thương phẩm Atlantic Việt Nam (ACOM) mở Trung tâm phát triển ca cao Đồng Nai (CDC). Trung tâm đặt tại huyện Định Quán với tổng kinh phí hoạt động trong 3 năm đầu ước khoảng 160.000 USD.
Việc thành lập CDC nhằm xây dựng một trung tâm cung cấp những kiến thức chuẩn về quy trình trồng. Qua đó, giúp nông dân tăng năng suất; tăng chất lượng ca cao, từng bước đảm bảo sản phẩm đạt chuẩn xuất khẩu. CDC cũng đặt mục tiêu xây dựng đội ngũ kỹ thuật viên nòng cốt tại địa phương, xây dựng vườn mẫu ca cao năng suất cao và mở rộng diện tích.
Giám đốc Công ty Nguyên Lộc ADICO Nguyễn Văn Lộc cũng cho rằng chất lượng chính là yếu tố quyết định sự phát triển của doanh nghiệp cũng như người trồng ca cao. Chính vì vậy, công ty đã hợp tác với Trung tâm Ứng dụng công nghệ sinh học Đồng Nai xây dựng quy trình trồng, chăm sóc cây ca cao với mục đích nâng cao năng suất cũng như chất lượng sản phẩm ca cao.
Đăng Lê