Xác định việc xây dựng, ký kết, thực hiện hiệu quả thỏa ước lao động tập thể (TƯLĐTT) tại doanh nghiệp là một trong những giải pháp quan trọng góp phần bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng cho người lao động (NLĐ), thời gian qua, các cấp Công đoàn tỉnh luôn chú trọng triển khai công tác này với nhiều giải pháp tích cực.
Nỗ lực nâng chất thỏa ước
Ngay từ đầu năm, LĐLĐ tỉnh đã làm việc với từng Công đoàn cấp trên cơ sở về việc đẩy mạnh ký kết, nâng chất TƯLĐTT; chỉ đạo, hỗ trợ và hướng dẫn cho các CĐCS tại doanh nghiệp thương lượng, ký kết TƯLĐTT theo quy định. Trong đó, chú trọng xây dựng nội dung thỏa ước ngắn gọn, có nhiều điều khoản có lợi hơn cho người lao động so với quy định của pháp luật nhằm đáp ứng nguyện vọng của người lao động, giúp họ yên tâm làm việc, gắn bó với công ty.
Trong 6 tháng đầu năm 2017, toàn tỉnh có 77 bản TƯLĐTT được ký kết. Trong đó, ký mới lần đầu là 32 bản; ký sửa đổi bổ sung, tái ký 45 bản; nâng tổng số bản thỏa ước hiện có toàn tỉnh lên 958 bản/1.321 doanh nghiệp có CĐCS, đạt tỷ lệ 72,5 %, tăng 4,1% so với cùng kỳ năm trước.
Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Đoàn Văn Đây (bìa trái) làm việc tại LĐLĐ huyện Long Thành về đẩy mạnh tiến độ tổ chức hội nghị người lao động, ký kết TƯLĐTT và các giải pháp hạn chế đình công.
Cùng với đó, thực hiện nghiêm túc đề án Thư viện TƯLĐTT của Tổng LĐLĐ Việt Nam, LĐLĐ tỉnh đã tiến hành quét, lưu trữ, lập file quản lý TƯLĐTT. Đồng thời, tiến hành đánh giá phân loại theo hướng dẫn 1580/HD-TLĐ đối với 795 bản TƯLĐTT do Công đoàn cấp trên cơ sở gửi về. Kết quả, có 68 bản thỏa ước đạt loại B, 325 bản đạt loại C, 63 bản đạt loại D; 339 bản không phân loại do đã hết hạn, có điều khoản trái quy định của pháp luật.
Nhằm đẩy nhanh tiến độ thành lập thư viện TƯLĐTT của Tổng LĐLĐ Việt Nam, LĐLĐ tỉnh tiếp tục có văn bản chỉ đạo Công đoàn cấp trên cơ sở gửi các bản TƯLĐTT đã được sửa đổi, bổ sung, ký mới về LĐLĐ tỉnh để cập nhật. Đồng thời, chỉ đạo, đôn đốc các doanh nghiệp có TƯLĐTT đã hết hạn, nội dung trái với quy định của pháp luật tiến hành thương lượng ký kết lại theo quy định của pháp luật. Thư viện TƯLĐTT là hệ thống cơ sở dữ liệu về thỏa ước của các đơn vị trong hệ thống Công đoàn, được lưu trữ, sắp xếp, khai thác và sử dụng nhằm chia sẻ thông tin chung về TƯLĐTT.
Khắc phục những hạn chế
Dù đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, tuy nhiên, việc ký kết TƯLĐTT vẫn còn những hạn chế nhất định. Theo LĐLĐ tỉnh, vẫn còn nhiều bản TƯLĐTT còn sao chép từ quy định của luật, nội dung chất lượng chưa cao; không tổ chức lấy ý kiến người lao động và chưa tuân thủ việc thương lượng theo đúng quy trình. Một số bản TƯLĐTT đã hết hạn nhưng doanh nghiệp “bỏ lơ” không quan tâm thương lượng, ký kết lại. Nhiều bản còn thời hạn nhưng nội dung không còn phù hợp với quy định mới (nhất là trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội). Mặt khác, tại nhiều nơi, doanh nghiệp còn né tránh việc thương lương, ký kết TƯLĐTT.
Theo Chủ tịch LĐLĐ huyện Trảng Bom Lê Đức Thụy, một trong những nguyên nhân dẫn đến việc thực hiện ký kết TƯLĐTT ở nhiều nơi chưa như mong muốn là do nhiều doanh nghiệp chưa nhận thức rõ ý nghĩa của việc thương lượng, ký kết TƯLĐTT nên thực hiện ký kết một cách hình thức. Theo quy định, nội dung của các bản TƯLĐTT phải tập trung vào các vấn đề tiền lương, phụ cấp, các loại phúc lợi, thời gian làm việc, nghỉ ngơi, quy trình giải quyết khi xảy ra tranh chấp lao động… Các nội dung trong một TƯLĐTT đạt yêu cầu là phải đảm bảo rõ ràng, cụ thể và có những điều chỉnh theo hướng có lợi hơn cho người lao động.
Theo Chủ tịch CĐCS Công ty TNHH Vina (TP. Biên Hòa) Nguyễn Hữu Toàn, để có bản thỏa ước chất lượng, đáp ứng được tâm tư, nguyện vọng người lao động, cán bộ Công đoàn phải là người am hiểu tình hình doanh nghiệp và nguyện vọng của tập thể lao động. Cùng với đó, chủ động tham khảo thỏa ước của các đơn vị cùng ngành nghề và phải biết cụ thể hóa từng nội dung thương lượng phù hợp với đặc thù của đơn vị mình. Có như vậy, quá trình thương thảo sẽ suôn sẻ hơn. Theo anh Toàn, nhiều CĐCS chưa làm tốt vai trò của mình, chưa tạo được niềm tin nơi Ban giám đốc công ty, cũng là một lý do khiến việc ký kết TƯLĐTT chưa như mong đợi.
Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Đoàn Văn Đây cũng nhấn mạnh, việc xây dựng, ký kết các TƯLĐTT có chất lượng phụ thuộc rất nhiều vào kỹ năng đàm phán, thương lượng, thuyết phục của cán bộ Công đoàn. Tuy nhiên, nhiều cán bộ CĐCS hoạt động kiêm nhiệm còn hạn chế về năng lực, kỹ năng đàm phán thương lượng, chưa thể hiện được vị thế trong quá trình thương lượng với người sử dụng lao động. Từ đó, chưa mạnh dạn đề xuất, đưa ra ý kiến dẫn tới thương lượng nhiều lần nhưng không thành hoặc kết quả đạt được chưa như mong muốn. Vì vậy, có rất nhiều CĐCS được Công đoàn cấp trên hỗ trợ mới đủ sức để thương lượng TƯLĐTT với chủ doanh nghiệp.
Tiếp tục đánh giá chất lượng các bản thỏa ước
Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Đoàn Văn Đây cho rằng, để khắc phục hạn chế, tiếp tục nâng cao chất lượng việc thương lượng, ký kết và thực hiện có hiệu quả TƯLĐTT, thời gian tới, Công đoàn các cấp sẽ tiếp tục đẩy mạnh việc rà soát, thống kê, đánh giá chất lượng các bản TƯLĐTT; tuyên truyền vai trò của TƯLĐTT với người sử dụng lao động và người lao động. Mặt khác, tổ chức các cuộc hội thảo, tập huấn nâng cao kỹ năng đối thoại, thương lượng tập thể; phổ biến kinh nghiệm, hỗ trợ tư vấn các CĐCS xây dựng, thực hiện có hiệu quả TƯLĐTT đã được ký kết. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện TƯLĐTT, đảm bảo quyền lợi tập thể và trách nhiệm giữa hai bên, góp phần điều hoà lợi ích, ngăn ngừa mâu thuẫn, xung đột trong quan hệ lao động…
Hồ Thảo