Chuẩn bị thu hồi đất cho dự án Sân bay quốc tế Long Thành: Giải quyết việc làm cho người lao động

Lãnh đạo và các ngành chức năng của tỉnh đã xác định giải quyết việc làm, an cư cho người lao động bị thu hồi đất là điều kiện tiên quyết cho sự thành công của dự án giải phóng mặt bằng nói riêng và việc xây dựng sân bay nói chung. Đến thời điểm này, đã có những giải pháp nhằm tạo việc làm trước mắt cho lao động nông nghiệp và lao động lớn tuổi; đồng thời đã có kế hoạch đào tạo nghề về lâu dài cho con em cư dân vùng bị thu hồi đất.

Dự án Sân bay quốc tế Long Thành sẽ được xây dựng trên diện tích 5.000 ha thuộc địa bàn 6 xã của huyện Long Thành là: Bình Sơn, Suối Trầu, Cẩm Đường, Long An, Long Phước và Bàu Cạn. Theo báo cáo mới nhất của UBND tỉnh với đoàn công tác của Ủy ban Kinh tế Quốc hội ngày 1-8 vừa qua, sẽ có 4.846 hộ gia đình bị thu hồi đất, tổng số nhân khẩu bị ảnh hưởng là 15.557 người; trong đó, có 9.700 người trong độ tuổi lao động.

Theo Chủ tịch UBND huyện Long Thành Ngô Thế Ân, trong số 9.700 lao động trong độ tuổi phải di dời, hiện có gần 3.500 lao động đang là công nhân làm việc ổn định ở các khu công nghiệp (KCN) trong và ngoài huyện. Gần 70% lao động trong độ tuổi còn lại sẽ bị ảnh hưởng khi di dời đến nơi ở mới. Cụ thể, qua thống kê, có 2.529 lao động trong lĩnh vực nông nghiệp, số còn lại là những lao động hiện đã qua tuổi 40. “Đối với những người trẻ có thể vào các công ty ở những KCN lân cận để làm việc. Tuy nhiên, những người từ 40 - 45 tuổi thì rất khó vì doanh nghiệp ít tuyển dụng lao động lớn tuổi làm công nhân. Ngoài ra, một bộ phận lớn dân cư hiện đang làm nông nghiệp hoặc kinh doanh dịch vụ tại nơi cư trú, khi thu hồi đất, chuyển đến nơi tái định cư cũng sẽ mất việc làm”, Chủ tịch UBND huyện Long Thành băn khoăn.

 Khu công nghiệp Lộc An - Bình Sơn được thành lập nhằm giải quyết một phần việc làm cho người dân vùng sân bay bị thu hồi đất.

Băn khoăn của vị lãnh đạo huyện Long Thành cũng chính là băn khoăn sát sườn của nhiều người dân trong vùng dự án hiện nay. Mặc dù người dân vùng 6 xã thuộc dự án đều đồng tình với chủ trương thu hồi đất để xây dựng sân bay nhưng vấn đề là họ đã chờ đợi quá lâu, đồng thời vẫn chưa hình dung rõ những khó khăn khi thay đổi môi trường sống. “Đã hơn 10 năm chờ đợi, chúng tôi từ lao động thanh niên bây giờ đã trên 40 tuổi. Những người là lao động nông nghiệp một khi di dời sẽ bị mất đất kéo theo mất việc làm. Tìm được việc làm để ổn định cuộc sống ở khu tái định cư chắc chắn sẽ rất khó khăn. Người dân chúng tôi cũng chỉ mong được Nhà nước hỗ trợ, tạo điều kiện”, ông Nguyễn Văn Lâm, ngụ ấp 1, xã Suối Trầu, nơi bị giải tỏa trắng hoàn toàn, chia sẻ.

Để giải quyết diện lao động nông nghiệp và lớn tuổi, Chủ tịch UBND huyện Long Thành nêu ra hai phương án khả thi. Trước hết, trên địa bàn huyện hiện đang có hai dự án sản xuất, canh tác nông nghiệp công nghệ cao với quy mô lớn của Vingroup và Novaland đang chuẩn bị đầu tư. Sắp tới, trong thỏa thuận đầu tư với các doanh nghiệp, huyện sẽ đề nghị hai đơn vị nêu trên ưu tiên tiếp nhận lao động địa phương vào làm việc. Phương án còn lại đang được tính toán là bố trí quỹ đất nông nghiệp thuần túy để tạo việc làm cho người dân. “Tỉnh có thể xem xét thu hồi đất hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng phần diện tích 200 ha đất cao su đã được tính toán để lập các hợp tác xã nông nghiệp công nghệ cao và thu hút nông dân vào làm việc”, ông Ân đề xuất.

Một trong những yêu cầu tiên quyết của Đồng Nai khi xây dựng đề án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án Sân bay quốc tế Long Thành là tổ chức lại cuộc sống cho người dân phải tốt hơn nơi ở cũ. Đây chính là khâu then chốt, quyết định sự thành công cho công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Ngoài các giải pháp giải quyết việc làm trước mắt, theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Vĩnh, về lâu dài, con em trong vùng bị thu hồi đất cần được định hướng theo học những ngành nghề phù hợp để có thể cung cấp nguồn lao động cho sân bay trong tương lai. Theo đó, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở LĐ-TBXH, Sở GD-ĐT phối hợp xây dựng chính sách đào tạo nghề và giải quyết việc làm dựa trên tình hình thực tế của địa phương.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho rằng, hiện trên địa bàn tỉnh có 4 trường đại học và 5 trường cao đẳng nghề cùng hệ thống trường trung cấp; các ngành chức năng cần nghiên cứu, sử dụng năng lực sẵn có này để tham gia đào tạo những ngành nghề cho người lao động bị thu hồi đất. Con em của người dân trong khu vực khi tham gia học nghề sẽ được hỗ trợ kinh phí từ ngân sách Nhà nước theo cơ chế đặc thù của dự án. “Đối với kế hoạch đào tạo nghề cho lao động vùng sân bay, Sở LĐ-TBXH cùng với Sở GD-ĐT có trách nhiệm phối hợp thực hiện. Những nội dung của kế hoạch đào tạo này sẽ được đưa vào Báo cáo nghiên cứu khả thi cho việc thu hồi đất trình Quốc hội xem xét vào kỳ họp cuối năm nay, nên rất quan trọng”, Phó chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Vĩnh yêu cầu.

Sau khi Quốc hội thông qua Nghị quyết số 38/2017/QH14 về việc tách nội dung thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án Sân bay quốc tế Long Thành thành dự án thành phần, Bộ GT-VT đã 2 lần làm việc với UBND tỉnh Đồng Nai về kế hoạch lập Báo cáo nghiên cứu khả thi (FS) dự án. Riêng UBND tỉnh Đồng Nai đã chủ động xây dựng kế hoạch thực hiện dự án, đề cương và báo cáo Thủ tướng Chính phủ một số cơ chế đặc thù. Cùng với đó, tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành liên quan chủ động trong việc lập FS như thành lập Tổ công tác xây dựng FS; hoàn thành điều tra, khảo sát bổ sung thông tin phục vụ công tác xây dựng FS…