Xây dựng thiết chế văn hóa (TCVH) cơ sở là một nội dung quan trọng của phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Qua đó, tạo điều kiện để các tầng lớp nhân dân được hưởng thụ và tham gia các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao, góp phần nâng cao chất lượng sống. Tuy nhiên, với tình hình hoạt động như thời gian qua, nhiều thiết chế vẫn chưa đáp ứng yêu cầu.
Sở VH-TTDL đang xây dựng đề án “Nâng cao hiệu quả hoạt động các TCVH cơ sở”, với kỳ vọng sau khi được phê duyệt, đề án sẽ tháo gỡ được khó khăn và nâng cao hiệu quả hoạt động.
“Gỡ khó” cho cơ sở
Hệ thống TCVH từ tỉnh đến cơ sở phục vụ cộng đồng thuộc ngành VH-TTDL gồm: Bảo tàng, thư viện, các đoàn nghệ thuật, Trung tâm văn hóa tỉnh, huyện; nhà văn hóa xã, phường, thị trấn; nhà sinh hoạt cộng đồng (hội trường) ấp, tổ dân phố. Theo đánh giá của Sở VH-TTDL, các TCVH cơ bản đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt, sáng tạo các giá trị văn hóa, của nhân dân, tạo môi trường sinh hoạt lành mạnh cũng như hiệu quả xã hội. Bên cạnh những tín hiệu tích cực rất đáng ghi nhận thì những khó khăn, bất cập trong tổ chức hoạt động, phát huy hiệu quả của hệ thống TCVH cơ sở luôn là trăn trở ở nhiều địa phương.
Giám đốc Sở VH-TTDL Lê Kim Bằng cho biết, hiện tại Sở đang trong quá trình xây dựng đề án “Nâng cao hiệu quả hoạt động các TCVH cơ sở”, tham mưu cho UBND tỉnh nhằm tháo gỡ những khó khăn, bất cập và nâng cao hiệu quả hoạt động của TCVH. Cùng với những kết quả đạt được, ngành Văn hóa sẽ tiếp tục mở rộng phạm vi áp dụng đề án, từng bước đổi mới hoạt động cho các TCVH cơ sở trong thời gian tới. “Riêng với đối tượng công nhân lao động trong các khu công nghiệp, ngành Văn hóa chỉ đạo cơ sở thường xuyên tổ chức các hoạt động phù hợp nhu cầu. Đặc biệt chú ý bố trí thời gian, địa điểm tổ chức như: đưa vào tận các khu công nghiệp, ký túc xá hay khu tập trung nhà trọ công nhân đông, tạo điều kiện thuận lợi để họ tham gia sinh hoạt, vui chơi, giải trí… Sắp tới, Sở VH-TTDL và Liên đoàn Lao động tỉnh phối hợp hoàn thiện đề án huy động các nguồn lực xây dựng các TCVH dành cho công nhân lao động. Tin rằng, nếu đề án được UBND tỉnh phê duyệt, chắc chắn sẽ có nguồn lực nhất định từ ngân sách và hoạt động xã hội hóa để xây dựng TCVH phục vụ công nhân lao động”, ông Lê Kim Bằng nhấn mạnh.

Tổ chức hội thi thể thao góp phần nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân.
Thực tế đã chứng minh, hệ thống TCVH cơ sở là “công cụ” hỗ trợ đắc lực, trực tiếp của cấp ủy, chính quyền trong việc lãnh đạo nhân dân thực hiện các nhiệm vụ chính trị, các phong trào, các cuộc vận động lớn. Đặc biệt, với những hệ thống TCVH có nội dung sinh hoạt phong phú, thiết thực sẽ tạo điều kiện cho nhân dân phát huy năng lực, góp phần tổ chức, sáng tạo và hưởng thụ văn hóa.
Để phát huy hiệu quả thiết chế văn hóa
Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội. Để phát huy hết công năng, nâng cao hiệu quả sử dụng hệ thống TCVH trên địa bàn tỉnh, nhất là TCVH cơ sở phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, đòi hỏi các cấp, các ngành, địa phương tiến hành đồng bộ nhiều giải pháp.
Trong đó, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền giúp người dân hiểu, nhận thức đầy đủ về ý nghĩa, vai trò của hệ thống thiết chế. Các địa phương chủ động chỉnh trang, hoàn thiện các hạng mục, khuôn viên tại Trung tâm văn hoá - thể thao học tập cộng đồng, nhà văn hóa, khu thể thao ấp, khu phố theo quy định, nhất là đối với những xã đã đạt chuẩn nông thôn mới. Đồng thời, có quy chế quản lý, sử dụng, huy động các nguồn lực để duy tu bảo dưỡng, bổ sung mua sắm đầy đủ các trang thiết bị, đảm bảo việc duy trì, phục vụ sinh hoạt văn hóa, thể thao thường xuyên cho nhân dân.
Theo Hiệu trưởng Trường trung cấp Văn hóa nghệ thuật Đồng Nai Nguyễn Hồng Ân, việc xác định vai trò của nguồn nhân lực tại các Trung tâm văn hóa cũng rất quan trọng. Làm thế nào để nâng cao trình độ, chuyên môn của cán bộ chuyên trách luôn là câu hỏi lớn, bởi nếu cán bộ chuyên trách không có tay nghề, trái chuyên môn, nghiệp vụ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng hoạt động của Trung tâm văn hóa. “Vì vậy, họ cần được đào tạo, bồi dưỡng thêm kiến thức quản lý chuyên ngành văn hóa nhằm đáp ứng được nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cho địa phương. Có như thế, hoạt động của các TCVH ở cơ sở mới “quy củ” và trở thành điểm đến thường xuyên của mọi người dân”, ông Ân nói.
Đổi mới nội dung hoạt động cũng cần gắn với xây dựng các chương trình, hoạt động phong phú, phù hợp đặc điểm địa phương, dân tộc, các nhóm đối tượng và lứa tuổi; phát triển các câu lạc bộ văn nghệ - thể thao, tạo điều kiện để người dân nông thôn, công nhân lao động tham gia hoạt động, sáng tạo, bảo tồn và truyền dạy các loại hình nghệ thuật truyền thống. Ngoài ra, việc tăng lương, phụ cấp cho cán bộ làm việc tại TCVH cơ sở, nhất là ở nhà văn hóa ấp, khu phố giúp họ yên tâm công tác, gắn bó lâu dài với công việc.
“Thời gian tới, ngành Văn hóa tiếp tục kêu gọi nguồn lực xã hội hóa từ các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp để hoàn thiện TCVH cơ sở; phối hợp với các đơn vị liên quan tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời phát hiện, khắc phục những sai lệch, tiêu cực, có biện pháp giải quyết phù hợp. Đồng thời biểu dương, khen thưởng những cá nhân, tập thể có thành tích tốt trong công tác…”, Giám đốc Sở VH-TTDL Lê Kim Bằng nhấn mạnh.
Ly Na