Tối 4-11, tại Trung tâm Hội nghị và tổ chức sự kiện tỉnh đã diễn ra lễ khai mạc Cuộc thi Tài năng trẻ diễn viên sân khấu cải lương và dân ca kịch chuyên nghiệp toàn quốc năm 2017. Thứ trưởng Bộ VH-TTDL Vương Duy Biên; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hòa Hiệp đã đến dự.
Bảo tồn, phát huy giá trị nghệ thuật truyền thống
Phát biểu tại lễ khai mạc, Thứ trưởng Bộ VH-TTDL Vương Duy Biên khẳng định: “Sân khấu cải lương và dân ca kịch từ lâu được coi là một trong những loại hình nghệ thuật truyền thống đặc sắc của dân tộc. Kế thừa những tinh hoa nghệ thuật truyền thống để sáng tạo nên những giá trị mới, góp phần bảo tồn và phát huy vốn cổ dân tộc của sân khấu cải lương và dân ca kịch luôn là nhiệm vụ trọng tâm của ngành nghệ thuật biểu diễn trong sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam”. Bên cạnh tìm kiếm các tài năng trẻ trong lĩnh vực sân khấu cải lương và dân ca kịch chuyên nghiệp cuộc thi nhằm bảo tồn giá trị của nghệ thuật truyền thống, đáp ứng nhu cầu thưởng thức của nhân dân.
Đến với cuộc thi, công chúng Đồng Nai nói riêng, khán giả các tỉnh miền Đông Nam bộ nói chung có dịp thưởng thức và hiểu hơn về nghệ thuật cải lương và dân ca kịch. Các trích đoạn như: “Độc thoại đêm” (Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Đồng Nai); “Trọn đời trung hiếu với Thăng Long” (Nhà hát Cải lương Việt Nam); “Đường đua trong bóng tối” (Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang); “Bạch Viên tôn cát” (Nhà hát Nghệ thuật ca kịch Huế); “Lời ru hai người mẹ (Đoàn ca kịch bài chòi Bình Định); “Đêm giao thừa” (Nhà hát Cải lương Hà Nội)… đã mang đến cho công chúng những giây phút thăng hoa cùng nghệ thuật.
Thứ trưởng Bộ VH-TTDL Vương Duy Biên và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hòa Hiệp tặng hoa cho Ban giám khảo.
Nếu như trước đây các bộ môn nghệ thuật truyền thống phát triển mạnh mẽ, “thống soái” các phòng vé thì những năm gần đây, nghệ thuật truyền thống gặp nhiều khó khăn. Theo Phó giám đốc Sở VH-TTDL Giang Mạnh Hà, việc tổ chức cuộc thi tài năng trẻ sân khấu chuyên nghiệp là cách để Bộ VH-TTDL đánh giá lại tài năng, lực lượng nghệ sĩ, diễn viên trẻ, đam mê và đi theo nghệ thuật sân khấu truyền thống của dân tộc, có những định hướng, quyết sách đúng đắn trong thời gian tới. “Đây là ngày hội nghề để các nghệ sĩ, diễn viên trẻ được sống trong một không khí của sáng tạo nghệ thuật với nhiều loại hình, nhiều trích đoạn phong phú, đa dạng… Sau cuộc thi, nếu các tài năng trẻ đoạt được huy chương vàng, bạc, các đơn vị nghệ thuật sẽ lấy đó làm căn cứ đề nghị được xét tặng danh hiệu nghệ sĩ ưu tú”, ông Giang Mạnh Hà nói.
Cuộc thi Tài năng trẻ diễn viên sân khấu cải lương và dân ca kịch chuyên nghiệp toàn quốc năm 2017 đã thu hút 73 nghệ sĩ, diễn viên của 20 đơn vị nghệ thuật sân khấu cải lương, dân ca kịch, cơ sở đào tạo nghệ thuật truyền thống trong cả nước. Có 70 trích đoạn dự thi, trong đó có 55 trích đoạn cải lương và 15 trích đoạn dân ca kịch.
Cuộc thi do Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ VH-TDL), Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam phối hợp với Sở VH-TTDL Đồng Nai tổ chức. Lễ tổng kết và trao giải sẽ diễn ra tối 11-11.
Xúc động những câu chuyện... “lịch sử”
Mặc dù cuộc thi mới chỉ diễn ra được gần 1/3 chặng đường nhưng nhiều trích đoạn cải lương và dân ca kịch đã tạo được sự chú ý, ấn tượng cho người xem bằng các câu chuyện lịch sử, nhân vật lịch sử. Nhiều câu chuyện được thể hiện sáng tạo, mang đến những bài học thực tiễn, có tính thời sự trong công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước hôm nay. Tiêu biểu như nhân vật Lê Thị Thưởng trong trích đoạn “Cờ nghĩa giồng Sơn Quy”; Trần Thặng trong trích đoạn “Kẻ sỹ Thăng Long”; Bùi Thị Xuân trích đoạn “Nữ tướng Bùi Thị Xuân”; Võ Thị Sáu trong trích đoạn “Người con gái Đất Đỏ”, Trần Thủ Độ trong trích đoạn “Luận đời anh hùng”…
Đến tham dự và theo dõi các trích đoạn dự thi, ông Hoàng Quốc Việt (hưu trí, phường Quang Vinh, TP. Biên Hòa) tâm sự: “Mặc dù có một trích đoạn lịch sử của các đoàn nghệ thuật giống nhau về nhân vật nhưng cách thể hiện của mỗi một đơn vị lại khác nhau. Rất mới và hấp dẫn. Tôi cảm thấy rất vui khi nhiều thí sinh trẻ chọn thử sức với các nhân vật lịch sử lớn. Chính bởi cảm hứng sáng tạo nghệ thuật từ lịch sử mà sâu xa hơn là lòng tự hào, tình cảm, trách nhiệm của những người con hậu thế đối với đất nước, quê hương đã góp phần giúp các nghệ sĩ trẻ thể hiện trích đoạn thành công”, ông Việt nói.
Nghệ sĩ Xuân Chúc (Nhà hát Nghệ thuật truyền thống Đồng Nai) trong trích đoạn Độc thoại đêm.
Lê Phan Hiếu Anh (sinh viên Trường đại học Văn hóa TP. Hồ Chí Minh) cho biết, em rất thích các câu chuyện, nhân vật lịch sử trong các đoạn trích, thích nhất là trích đoạn “Cờ nghĩa giồng Sơn Quy”. Nghệ sĩ Thanh Tâm (đoàn Đồng Nai) đã thể hiện rất thành công từ diễn xuất, biểu cảm nhân vật đến cử chỉ, hành động của bà Lê Thị Thưởng vợ Trương Định. Xúc động nhất có lẽ là đoạn bà chứng kiến cảnh đứa con bị kẻ thù tra tấn. Đây là cảnh rất xúc động, lấy nhiều nước mắt khán giả.
“Từ trước đến giờ, em chỉ đọc về nhân vật lịch sử qua các trang sách hoặc xem một số phim. Tuy nhiên, khi khi lịch sử được tái hiện trên sân khấu chuyên nghiệp em thấy dễ hiểu và dễ ghi nhớ. Bằng sân khấu hóa, lịch sử đã vượt ra ngoài một môn học trên ghế nhà trường, trở thành một môn nghệ thuật, với đầy đủ sắc màu sinh động, đa dạng trong cách tiếp cận”, Lê Phan Hiếu Anh chia sẻ.
Có thể nói, cùng với đề tài về đời sống đương đại, các đề tài lịch sử trên sân khấu cải lương và ca kịch chuyên nghiệp năm 2017 đã và đang thể hiện sống động hình tượng các nhân vật lịch sử, qua đó giáo dục truyền thống yêu nước, tự hào cho thế hệ trẻ. Việc khai thác đề tài lịch sử trên sân khấu chuyên nghiệp cho thấy sức sống lâu bền của các câu chuyện lịch sử, nhân vật lịch sử có công lao to lớn trong công cuộc dựng nước và giữ nước trong lòng khán giả hôm nay.
“Giới trẻ chưa mặn mà với nghệ thuật truyền thống”
Theo Thứ trưởng Bộ VH-TTDL Vương Duy Biên, nhìn vào sân khấu nghệ thuật truyền thống hiện nay, chúng ta thấy một bộ phận công chúng, nhất là giới trẻ chưa thật mặn mà với sân khấu truyền thống. Hằng năm, nhiều liên hoan, hội diễn và cuộc thi tài năng nghệ thuật đã diễn ra nhưng khó thu hút được khán giả. Đó là thực trạng rất đáng buồn.
Vì vậy, để nâng cao hiệu quả hoạt động của sân khấu truyền thống, Thứ trưởng Bộ VH-TTDL cho rằng phải có sự vào cuộc của toàn xã hội. “Trách nhiệm của các bộ, ngành địa phương đến các nghệ sĩ, diễn viên và phương tiện truyền thông là phải nhận thức rõ các giá trị của nghệ thuật truyền thống. Qua đó, giới thiệu các loại hình nghệ thuật đến với công chúng, để nghệ thuật truyền thống luôn được bảo tồn và phát triển” Thứ trưởng Bộ VH-TTDL Vương Duy Biên nhấn mạnh.
Ly Na
