(CTT-Đồng Nai)- Một trong những đột phá được Nghị quyết đại hội Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020 – 2025 xác định là phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao theo hướng sản xuất hàng hóa, gắn với thị trường tiêu thụ sản phẩm; công nghiệp chế biến sâu nông sản và các dịch vụ nông nghiệp để nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.
Qua 4 năm thực hiện nghị quyết đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI, Đồng Nai đã đạt những kết quả tích cực trong phát triển nông nghiệp hữu cơ.

Ban hành các chính sách cụ thể
Sản xuất nông nghiệp hữu cơ tại Việt Nam còn khá non trẻ so với thế giới và có nhiều khó khăn, thách thức lớn như chưa có các cơ chế, chính sách đủ mạnh; hệ thống cấp chứng nhận chưa hoàn chỉnh; ý thức của người sản xuất và người tiêu dùng về mô hình này còn hạn chế; quỹ đất để sản xuất hữu cơ không nhiều và cần phải có thời gian dài để cải tạo, chi phí đầu tư cao và thị trường không ổn định.

Để thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 109/2018/NĐ-CP về nông nghiệp hữu cơ và Quyết định số 885/QĐ-TTg về phê duyệt Đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2020 - 2030.

Đối với Đồng Nai, là một tỉnh có nhiều lợi thế để phát triển sản xuất nông nghiệp với tổng diện tích đất sản xuất nông nghiệp hơn 270 ngàn ha, với cơ cấu cây trồng, vật nuôi đa dạng. Để thực hiện phát triển nông nghiệp hữu cơ, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 05/2023/NQ-HĐND ngày 14-7-2023 quy định về chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đến năm 2030; UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2327/QĐ-UBND ngày 28-9-2023 về phê duyệt Đề án phát triển sản xuất nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2021 - 2030 và kế hoạch 5 năm, kế hoạch hàng năm để triển khai thực hiện.

Thực hiện các chính sách nói trên, tỉnh đã xây dựng quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã 150 tỷ đồng, quỹ hỗ trợ nông dân 170 tỷ đồng... Các nguồn quỹ này ưu tiên hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ. Bên cạnh đó, tỉnh quan tâm xây dựng các chính sách hỗ trợ nông dân triển khai các mô hình sản xuất hữu cơ gắn với xây dựng thương hiệu nông sản.

Giai đoạn 2021 - 2023, tỉnh đã bố trí từ ngân sách gần 19,5 tỷ đồng để phân tích mẫu đất, mẫu nước làm cơ sở quản lý, bảo vệ và định hướng người dân sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ, cải tạo tăng độ phì cho đất để phục vụ sản xuất nông nghiệp.

Theo đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2030 với mục tiêu đến năm 2025, tổng diện tích gieo trồng hữu cơ và hướng hữu cơ trên địa bàn tỉnh 1.322 ha, chiếm 0,49% diện tích đất sản xuất nông nghiệp toàn tỉnh; trong đó diện tích gieo trồng hướng hữu cơ 1.251 ha, chiếm 0,46% diện tích đất sản xuất nông nghiệp toàn tỉnh; diện tích gieo trồng hữu cơ 72 ha, chiếm 0,03% diện tích đất sản xuất nông nghiệp toàn tỉnh.

Thành quả bước đầu
Đến nay, các địa phương trong tỉnh đã xác định được 8 vùng đáp ứng các tiêu chí để hình thành vùng sản xuất nông nghiệp hữu cơ tập trung trên địa bàn tỉnh. Cụ thể, huyện Tân Phú có 2 vùng ở các xã: Đak Lua, Nam Cát Tiên, Núi Tượng, Phú Lập và Tà Lài; huyện Vĩnh Cửu có 2 vùng ở các xã Hiếu Liêm và Phú Lý; huyện Định Quán có 1 vùng ở xã Thanh Sơn; huyện Xuân Lộc có 1 vùng ở xã Suối Cao; huyện Cẩm Mỹ có 1 vùng ở xã Lâm San; huyện Nhơn Trạch có 1 vùng ở xã Phước An. Ngoài ra, toàn tỉnh đã hình thành 23 điểm sản xuất nông nghiệp hữu cơ không tập trung.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh đã thực hiện các nội dung ký kết hợp tác với các viện, trường và doanh nghiệp như Trường đại học Nông lâm thành phố Hồ Chí Minh; Trường đại học Nông lâm, Đại học Huế; Công ty cổ phần tập đoàn Quế Lâm; Công ty cổ phần Quốc tế Hải Dương về phát triển nông nghiệp hữu cơ và nghiên cứu chuyển giao khoa học công nghệ trong lĩnh vực nông nghiệp.

Tổ chức 12 lớp tập huấn sản xuất nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn với 514 người tham gia; tổ chức hội thảo “Kết nối ý tưởng khởi nghiệp, hỗ trợ khởi nghiệp lĩnh vực nông nghiệp năm 2023”. Thông qua hội thảo đã hỗ trợ kết nối các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác, nông dân với các chuyên gia của trường đại học, các sở ngành để tìm hiểu, kết nối thông tin khoa học kỹ thuật, công nghệ ứng dụng vào sản xuất của đơn vị; hợp tác quốc tế về phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ tạo được dấu ấn quan trọng.

Tỉnh tổ chức 2 đoàn đi học tập kinh nghiệm tại Thái Lan và Nhật Bản. Ngoài ra, phối hợp địa phương, đơn vị tư vấn rà soát xác định không gian các vùng sản xuất trong phương án phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững để tích hợp vào quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 làm cơ sở kêu gọi, thu hút đầu tư vào nông nghiệp gắn với định hướng phát triển nông nghiệp bền vững.

Năm 2023, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh đã phối hợp với các địa phương, đơn vị theo dõi tình hình phát triển của 2 dự án khuyến nông Trung ương gồm dự án “Xây dựng mô hình mẫu thâm canh điều bền vững” trên địa bàn xã Phú Lý, huyện Vĩnh Cửu với diện tích 5 ha của 5 hộ nông dân tham gia, đến nay, tất cả diện tích điều trong dự án đều sinh trưởng, phát triển tốt và dự án “Xây dựng mô hình chăn nuôi heo sinh sản năng suất, chất lượng cao tăng cường các biện pháp an toàn sinh học tại các tỉnh phía Nam”... Thời gian tới, sở tiếp tục triển khai các nội dung của dự án “Xây dựng mô hình ứng dụng công nghệ IoT sản xuất nấm mối đen trong nhà màng”.

Khuyến khích nhân rộng các mô hình phát triển nông nghiệp hữu cơ
Với quyết tâm cao của các cấp ủy đảng, chính quyền, sở, ngành, địa phương, đến nay toàn tỉnh đã phát triển được 9 mô hình đạt chứng nhận sản xuất nông nghiệp hữu cơ, với diện tích 28,7ha. Sản phẩm nông sản hữu cơ ngày càng đa dạng gồm hồ tiêu, sầu riêng, bưởi, dưa hấu, ổi, đu đủ, ớt, rau các loại... Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh hiện có 17,8ha hồ tiêu, 3ha rau đang trong giai đoạn chuyển đổi để chứng nhận hữu cơ.

Bên cạnh đó, toàn tỉnh hiện có 107 mô hình sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ với tổng diện tích 855,5ha. Trên địa bàn tỉnh đã hình thành 15 vùng sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ với quy mô gần 1,6 ngàn hecta, vượt gấp 5 lần so với mục tiêu đề ra đến năm 2025 là có từ 2 - 3 vùng.

Trên lĩnh vực chăn nuôi, khoảng 65% đàn heo, 49% đàn gà được chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao; 27,5% trang trại chăn nuôi sử dụng chuồng lạnh, chuồng kín; gần 84% cơ sở chăn nuôi có hệ thống xử lý chất thải đảm bảo tiêu chuẩn; duy trì 5 vùng an toàn dịch bệnh, 657 cơ sở được công nhận an toàn dịch bệnh; 125 trang trại, 7 tổ hợp tác chăn nuôi đạt chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAHP...

Hiện nay, các địa phương trong tỉnh đang tập trung nhân rộng mô hình sản xuất hữu cơ với đa dạng sản phẩm cây trồng, vật nuôi. Tham gia đầu tư sản xuất hữu cơ có doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác, nông dân.

Như tại huyện Thống Nhất, địa phương đã lập quy hoạch được 9 vùng sản xuất nông nghiệp hữu cơ với diện tích gần 71ha. Về sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ, huyện đã triển khai thực hiện 14 mô hình với 67 điểm trình diễn. Trong đó, 1 mô hình trồng bưởi đã được cấp giấy chứng nhận sản xuất hữu cơ, được Hiệp hội Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam tặng bằng khen.

Tại huyện Vĩnh Cửu, đã chọn phát triển nông nghiệp sạch, sản xuất theo hướng hữu cơ làm mũi nhọn đột phá trong sản xuất nông nghiệp của huyện.
Hiện nay các mô hình hữu cơ đều sử dụng chế phẩm sinh học (IMO) nhằm giúp nông dân giảm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, không sử dụng thuốc trừ cỏ trong quá trình canh tác. Người dân tự ủ phân chuồng và phụ phẩm nông nghiệp làm phân bón; sử dụng các sản phẩm như sả, gừng, ớt… làm thuốc bảo vệ thực vật.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Nguyễn Văn Thắng cho biết, ngành Nông nghiệp tỉnh tiếp tục ưu tiên nhân rộng các mô hình điểm, các nhân tố mới về nông nghiệp hữu cơ, tạo ra các mô hình thực tế để động viên những người tham gia mới, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển nông nghiệp hữu cơ của tỉnh theo Nghị quyết đại hội Đảng bộ tỉnh đã đề ra.