(CTT-Đồng Nai) - Tài sản chung của vợ chồng không còn giá trị sử dụng hoặc giá trị rất thấp thì một trong 2 người tự ý định đoạt có được hay không? Phải làm gì để vợ chồng tránh lời qua, tiếng lại.

Chuyện nhỏ nhưng lòng ấm ức
Bà P.T.H. (ngụ xã Trị An, huyện Vĩnh Cửu) bày tỏ, cứ mỗi lần dọn dẹp nhà cửa, bà thường cho người thân, người quen các vật dụng (ti vi, quạt, bàn ghế…) đã cũ, ít sử dụng thì bị chồng càm ràm.

“Tôi rất bực khi bị chồng nói tôi không được tự quyền định đoạt mấy tài sản này, nếu muốn cho ai hoặc bán phế liệu cũng phải được chồng cho phép” - bà P.T.H. bộc bạch.
Anh N.V.N. (ngụ phường Hóa An, thành phố Biên Hòa) tâm sự, khi dọn dẹp nhà cửa đón năm mới, anh thấy chiếc Dream II Trung Quốc được vợ chồng anh mua từ năm 2000 đã hư, không sử dụng được đang để ở một góc vườn. Thế nhưng, khi anh đem xe cho một người hàng xóm về sửa làm phương tiện đi bán hàng rong thì vợ bắt anh đòi lại với lập luận, đó là tài sản chung của vợ chồng, muốn chia, bán, cho… phải được cả 2 người đồng ý.

“Tôi nghĩ, xe quá cũ, không còn giá trị sử dụng nên cả 2 vợ chồng tôi đều mất quyền sở hữu. Do đó, tôi hay vợ đều có quyền định đoạt mà không cần hỏi ý kiến người khác, có đúng không?” - anh N.V.N. thắc mắc.

Với các tình huống trên, theo luật sư Trần Văn Giáp (Đoàn Luật sư tỉnh), mặc dù vợ chồng anh N.V.N. và bà P.T.H. không để sự việc tranh chấp, vướng mắc đi quá xa, hay yêu cầu pháp luật can thiệp, nhưng trong tình huống này người vợ, người chồng đều muốn biết tài sản chung của vợ chồng không còn sử dụng thì khi định đoạt có giống với tài sản chung đang sử dụng, tài sản có giá trị lớn (như: xe ô tô, nhà cửa, đất đai…) là chính đáng. Từ đó giúp vợ, chồng họ sau này có cách xử sự đúng đắn, tôn trọng nhau hơn.

Pháp luật có cái nhìn khác
Luật sư Trần Văn Giáp phân tích, quyền sở hữu là một quan hệ pháp luật dân sự về sở hữu. Cũng giống như bất cứ quan hệ pháp luật dân sự nào, quyền sở hữu phát sinh phải dựa trên những căn cứ pháp lý nhất định. Nó chỉ xuất hiện khi có những sự kiện thực tế mà Bộ luật Dân sự năm 2015 có quy định ý nghĩa pháp lý đối với sự kiện đó. Pháp luật chỉ công nhận và bảo vệ các quyền của chủ sở hữu nếu quyền đó được xác lập trên những căn cứ theo quy định tại Điều 221 Bộ luật Dân sự năm 2015.

“Từ đó có thể hiểu, các vật dụng trong gia đình dù giá trị nhỏ hay giá trị lớn, còn sử dụng hay hư hỏng, không sử dụng nữa cũng thuộc sở hữu của vợ chồng, trừ trường hợp đó là tài sản riêng, có chứng cứ chứng minh đó là tài sản riêng của chồng hoặc vợ. Một khi đã là tài sản chung, xác lập quyền sở hữu chung thì quyền định đoạt phải do vợ chồng cùng quyết định” - luật sư Trần Văn Giáp chia sẻ.

Cũng theo luật sư Giáp, theo điểm a, khoản 3, Điều 40 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 1-1-2025) thì xe mô tô, xe gắn máy dù hư hỏng vẫn còn niên hạn sử dụng. Riêng các vật dụng khác như: tủ, bàn ghế, quạt, tivi… chỉ ghi hạn sử dụng hoặc không ghi hạn sử dụng, nên dù thực tế hết hạn sử dụng, không còn giá trị sử dụng thì cũng phải do tổ chức, cá nhân có thẩm quyền quyết định, công nhận, đánh giá về giá trị hiện tại của nó; chứ không phải một ai đó cho rằng nó không còn giá trị sử dụng hoặc giá trị bằng 0 (không) là được.

“Trừ trường hợp vợ chồng đồng thuận cho rằng tài sản đó không còn giá trị, hoặc giá trị bằng 0. Còn khi tranh chấp thì cần có người, tổ chức có thẩm quyền quyết định. Bởi vì, vật ngoài giá trị xác định được bằng tiền thì còn giá trị tinh thần như: kỷ vật, kỷ niệm. Do đó, khi vợ hoặc chồng tự cho rằng tài sản chung không còn sử dụng được, chỉ là phế liệu thì không còn quyền sở hữu chung, vật vô chủ, tự định đoạt là không đúng” - luật sư Giáp bày tỏ.